2 (169)

polegające na precyzowaniu koncepcji wsparcia (Sęk 1985 1997; Barrera 1986; Schwarzer Leppin 1988).

Można wyróżnić:

■    Wsparcie strukturalne i funkcjonalne

r

■    Źródła wsparcia społecznego

■    Typy (rodzaje) wsparcia

■    Wsparcie otrzymywane i spostrzegane

■    Potrzebę wsparcia i mobilizację wsparcia.

Wsparcie społeczne w ujęciu strukturalnym Pierwsze kryterium podziału na wsparcie strukturalne i funkcjonalne wydaje się być najistotniejsze. Wsparcie społeczne strukturalne możemy zdefiniować jako obiektywnie istniejące i dostępne sieci społeczne, które będą się wyróżniać od innych tym, że poprzez fakt istnienia więzi, kontaktów społecznych, przynależności pełnią funkcję pomocną wobec osób znajdujących się w trudnej sytuacji. Sieci zwane przez Caplana (1974) systemami oparcia pełnią potencjalnie i rzeczywiście funkcje pomocne. Definiując w ten sposób wsparcie zwraca się uwagę, że jego istota tkwi w funkcji jaką sieć (naturalna grupa odniesienia, formalna grupa , instytucja) pełni wobec osób w niej osadzonych, zakorzenionych.

Wsparcie tak nazwane nie jest zatem równoznaczne z integracją społeczną i grupą społeczną, zależy raczej od cech ilościowych i jakościowych tych struktur społecznych. Niekiedy wsparcie w tym ujęciu można opisać poprzez charakterystykę związku interpersonalnego, który pełni pomocną, podtrzymującą funkcję w sytuacji trudnej, kryzysowej. Takie właściwości może posiadać intymny, rozwojowy związek małżeński (Cutron, 1996).

W badaniach nad wsparciem strukturalnym analizowano efekty pomocy w zależności od takich parametrów:

S dostępność sieci- liczba kontaktów, bliskość terytorialna, szybkość i łatwość podjęcia kontaktów;

S homogeniczność lub heterogeniczność- podobieństwo położenia życiowego i przeżyć powoduje, że wsparcie jest skuteczne nawet przy dużym nasileniu stresu (oparcie symetryczne odwzajemniane);

S poziom prospołeczności (szczególna odmiana: altruizm).

2