2 (845)

l.Sydroiogia- jest to nauka o wodzie (hycor-woda,logos-słowo). Zajmuje się badaniem hydrosfery czyli przestrzeni na Ziemi, w której występuje woda

(oceany jmciza^eldjezioruhodowce i

■wieczne śniegi), oraz zjawisk i procesów, jakie w niej zachodzą (zarówno w atmosferze jak i litosferze) Podział ze wzgl. na tematykę: a)hydrologia właściwa b)bydro5zykfi z hydromechaniką cjhydrobiologis djhydrochemia

Podział ze wzgl na środowisko w którym wódz występuje: ajbydrometeorologia bjpotamoiogia c)Iimnologia d)oceanoiogia e)agrohydrologia ^hydrogeologia gjgłaciologia h)geohydrołogia Podział ze wzgL na metodykę badań;

a) bydromettia b)hydrografia cjhydronomia

3.Hydrometri:i-defimcrja,przyldady

Jest to miernictwo wodne czyli dział hydrologii zajmujący się zagadnieniami pomiarowymi. Obejmuje ona pomiary elementów: stan wody, głębokość, profil podłużny¹' zwierciadła wody, przekrój poprzeczny koryta, prędkość przepływu wody, natężenie przepływu, transport rumowiska rzecznego oraz temp. wody 4.Stany wody-pojęcie,wybór profili, rodzaje obserwacji Stany_;^r wody-wzniesienie zwierciadła wody w cielcu ponad pewnym poziomem przyjętym za zerowy. W przeciwieństwie oo głębokości stan wody jest jednakowy dla całego przekroju poprzecznego cieku (jest to podstawowa charakterystyka hydrologiczna rzek i ich ustroju)

Wybór profili;

-koryto rzeki w profilu powinno być zwarte, jednolite i mieścić w* miarę możliwości cały przepływ rzeki (zwężenia dolin rzecznych taro gdzie iz. płynie jednym korytem)

-zwierciadło wcdy w' profwodowsL powinno być swobodne t.zn, nie powinno znajdować się pod wpływem spiętrzeń, i depresji wywołanych przez czynniki naturalne łubszttKJZBS -dno rzeki w prof.wodowsk nie powinno ulegać zmianom tj.erozji i akumulacj L, jak również w miarę możliwości nie powinno zarastać roślinnością wodhą -profil musibydtak dobrany, aby istniały w nim dogodne warunki techniczne do założenia wodowskazu oraż by można było zapewnić dobrą ochronę wodowskazu przed uszkodzeniem (opiera lodową)

-profil powinien być tale zlokalizowany aby znajdował się w^r miarę możliwości w pobliżu miejsca zamieszkania obserwatora oraz aby istniała możliwość dojazdu personelu technicz. -wodowskaz musi być -dostępn)' przy każdym stanie wody. odczytanie zaś po działki wodowskazowej możliwe o każdej" porze nawet w nocy Rodzaje obserwacji:

-terminowe: a)zwyczafnc

b) nadzwyczajne -ciągle 7. Zasady wykonywania pomiarów prędkości przepływu młynkami hydrometry cmyml Młynki hydrom.-przyrządy do bezpośrednich punktowych pomiarów prędkości. Stosuje sieje do pomiarów w korytach otwartych jak i przewodach zamkniętych. Pomiar polega na rejestracji liczby obrotów osadzonego na osi wnrmks poruszanego przez płynącą wodę w określonym czasie n=m/t V*=fija)

Zasady pomiaru:

Ustawienie młynka podczas pomiaru zależy od tego jaka prędkość ma być zmierzona. Do pomiaru prędkości pojedynczych strug, oś młynka ustawia . się równolegle do kierunku strugi, niezależnie od usytuowania jej w stosunku do przekroju poprzecznego. Warunek ten można spełnić jeśli młynek jest umocowany swobodnie na . drążku łub wyciągu łbowym. W ten sposób równoległy kierunek zapewni ster kierujący.

Pomiar prędkości średniej w przekroju stanowiącej eiement pomiaru natężenia przepływu, polega na zmierzeniu sMadowej prędkości prostopadłej do płaszczyzny’ przekroju MożEwe jest to przez, ustawienie osi młynka prostopadle do przekroju poprzez sztywne umocowanie młynka na drążku wyciągu drążkowym łub na ramie.. Pizy swobodnym mocowaniu oś młynka nie jest prostopadła ale dopuszcza się 10-20 stopniowy kąt odchyłki osi młynka od Ideruaim normalnego do płaszczyzny przekroju hydrometrycznego pny którym można zaniedbać wpływ ustawienia osi młynka-Można też wybrać profil, w którym strugi wody są równoległe do siebie i równocześnie prostopadłe do płaszczyzny’ przekroju. Istotne znaczenie ma więc tu dobór odcinka pomiarowego. Najlepiej mierzyć prędkości na odcinkach prostych o stałym przekroju poprzecznym, na których zwierciadło wody jest wolne od spiętrzeń i depresji. Pomijamy tacchd na hitach, o "Korycie óa&lącym się na ramiona, oraz o dnżęi burzkwości mchu, na których strugi wody’ krzyżują się- i zaniżają wyniki pomiaru.

Pizy pomiarach prędkości dąży się do uzyskania wartości uśrednionej spośród zmiennych -wartości chwilowych w danym punkcie. Dlatego też pomiar powinien' trwać tak długo aby było można tę średnią wartość wyznaczyć z dostateczną, dokładnością. Czas ten nie powinien być krótszy’ niż Imim^nożna go skracać tylko przy bardzo wyrównanych prędkościach. Podczas pomiaru młynek ustawia się w określonym p-cie na żądanej głębokości i po upływie czasu potrzebnego do nabrania przez skrzydełka odpowiedniej prędkości rozpoczyna się mierzenie liczby ich obrotów/ w obesłanym czasie, Czas mierzymy za pomocą, stopera, który uruchamiamy po pierwszym sygnale i zatrzymujemy po sygnale oznaczającym, że czas pomiaru jest równy minimalnemu lub go przekracza.