302

5. Podstawowe badania diagnostyczne

¹grodzonych defektach metabolicznych (galaktozemia, nietolerancja fruktozy), w nie-

,.|_u|iuzn na stężenie w surowicy krwi ma wpływ podaż glukozy w pożywieniu, IH neoglukogenezy, procesy glikogenolityczne i zużycie glukozy w organizmie oraz wydalana z moczem. Obniżone stężenie glukozy (hipoglikemia) może występować

pieniu, gustroenteropatiach, zwiększonej utracie przez nerki, w chorobach wątroby, bruku hormonów glukogenotwórczych (glikokortykosteroidów, hormonów tarczy-|_U,rmomi wzrostu), w glikogenozach, w zwiększonej glikogenogenezie (nowotwory y_UStki hiperinsulinizm, leki przeciwcukrzycowe), po nadmiernym wysiłku fizycznym -7] Podwyższone natomiast wartości glukozy w surowicy spotykamy w niedoborze in-l,iiliuy (^krzyea, nowotwory i stany zapalne trzustki), przy zwiększonej produkcji hor-

or*y

itifl

,nów glukotwórczych (pheochromocytoma, nadczynność tarczycy, akromegalia), po lekach diuretycznych, doustnych środkach antykoncepcyjnych, pochodnych fenotiazyny, _u,k/e we wstrząsie, stanach zapalnych i nowotworach mózgu.

Norma: [mmol/1, mg/dl; (mmol/l)x 18,02=mg/dl, (mg/dl)x0,056 = mmol/1]

Noworodki:    1,7-3,3 mmol/1

Niemowlęta: 2,8-4,4 mmol/1 Dzieci:    3,3-5,6 mmol/1

Dorośli:    3,9-5,8 mmol/1

Test tolerancji glukozy — doustny test służący do ostatecznego rozpoznania cukrzycy Interpretując wyniki należy zwrócić uwagę na działanie stresu, wysiłku, dietę oraz leki wpływające na poziom glukozy. Krew (kapilarną lub żylną) pobieramy na czczo, a w ciągu następnych 5 min należy podać do picia bezwodną glukozę — dzieciom w ilo-sci 1,75 g/kg masy ciała (maks. 75 g), a dorosłym — 75 g w ok. 300 ml wody. Następnie pobiera się kolejne próbki krwi co 30 min przez okres 2 godz. Wzrost stężenia glukozy >11,0 mmol/1 w osoczu w 120 min testu lub w jednym z innych punktów’ czasowych upoważnia do rozpoznania cukrzycy, niezależnie od występowania lub braku objawów klinicznych (tab. 5.19.).

Profil dobowy glukozy — może służyć do monitorowania cukrzycy i doboru dawek oraz rodzaju insuliny. Krew pobiera się przed śniadaniem, 2 godz. po śniadaniu, przed obiadem i 2 godz. po obiedzie, przed kolacją i 2 godz. po kolacji oraz przed snem i co ok. 3 godziny w nocy.

Narastającym problemem ostatnich lat jest tzw. zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży. Prawidłowe jego zdiagnozowanie może mieć ogromne skutki dla wieku dojrza-

TaMiS.19. Interpretacja doustnego testu tolerancji glukozy

	Stężenie glukozy [mmol/1]
	krew żylna osocze	krew pełna	krew kapilarna krew pełna

| 8 111

s 7 110

Ł 7 > 11

cukrzyca

<8

i 8 < 11

< 7

a 7 < 10 <7

a8< 11

upośledzona tolerancja glukozy