306 (29)

niepodparte szkliwo (tworząc tunel wewnętrzny w głąb zębiny) przy braku narażenia na obciążenie zgryzowe; również przy braku obciążenia zalecane jest zuko-śnienie brzegów ubytku.

Wypełnienie: bezpośrednie wypełnienie kompozytem wprowadzanym warstwowo lub ewentualnie amalgamatowe; zapobiegawczo na obszary sąsiadujące z wypełnieniem można zastosować lakier fluorkowy lub antybąkteryjny (np. Cervitec) (tablica 13 na wklejce).

Miejsce/Stadium 1.3 (Si/Sta 1.3)

Rozpoznanie: występuje ubytek szkliwa i podpowierzchniowe szare, nieprzezieme przebarwienie w wyniku bocznego szerzenia się zmian próchnicowych w obrębie zębiny pod połączeniem szkliwno-zębinowym; na zdjęciu rtg uwidacznia się przepuszczalność na promieniowanie zlokalizowana bocznie pod połączeniem szkliwno-zębinowym i przekraczająca głębokość zewnętrznej części zębiny.

Opracowanie: szeroki dostęp do ubytku na powierzchni żującej; wybiórcze usunięcie na obwodzie niepodpartego szkliwa, zwłaszcza na wewnętrznym stoku podminowanych guzków; ubytek głęboki, sięga zębiny w pobliżu komory miazgi; szerokość zarysu ubytku może przekraczać V₄ odległości międzyguzkowej w kierunku policzkowo-językowym; szkliwo na szczytach guzków i krawędziach brzeżnych należy zachować tak dalece, jak jest to możliwe; usunięcie całego guzka kwalifikuje ubytek do następnego stadium.

Wypełnienie: materiałem o wysokiej odporności na ścieranie, kompozytem lub amalgamatem; postępowanie w zależności od szybkości przebiegu procesu próchnicowego: przy przebiegu przewlekłym wypełnienie bezpośrednie wielowarstwowe z płynnym kompozytem jako pierwszą warstwą pokrywanym kompozytem o standardowej lub zwiększonej gęstości (tzw. „kondensowalnym”), a przy ostrym - zastosowanie bioaktywnego cementu glass-jonomerowego pokrywanego kompozytem na tej samej lub następnej wizycie (tablica 14 na wklejce).

Miejsce/Stadium 1.4 (Si/Sta 1.4)

Rozpoznanie: duży ubytek szkliwa uwidaczniający przebarwioną próchnicową zębinę pokrytą płytką bakteryjną i resztkami pożywienia; większe niż w poprzednim stadium osłabienie struktury zęba w kierunku policzkowo-językowym; zdjęcie rtg określa zasięg zmiany w odniesieniu do komory miazgi.

Opracowanie: usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny i osłabionych ścian pozostawia pewne podcięcia (nierówności); są one eliminowane przez zastosowanie półpłynnego kompozytu lub cementu glass-jonomerowego, co umożliwia oszczędzenie tkanek zęba, a jednocześnie zapewnia podparcie i stabilność wypełnień pośrednich - wkładów koronowych; przy preparacji pod wkłady konieczna jest niewielka rozbieżność preparacji bocznych ścian (4-6°), zaokrąglenie wewnętrznych kątów, łagodny („muszelkowy”) zarys zewnętrzny, ścięcie brzegów ubytku pod kątem prostym i przynajmniej 2-milimetrowa przestrzeń dla materiału; przy wyborze jako wypełnienia amalgamatu retencyjna preparacja ubytku z ewentualnym wspomaganiem ćwiekami.

306