310 311 (4)

względu na to, że prąd siatki ma charakter nieliniowy i płynie zwykle w ciągu części okresu, kształt napięcia sygnału na siatce stopnia wzmocnienia mocy ulega zniekształceniu (rys. 2-10).

W wyniku tego przy pracy stopnia z prądami siatki wskutek oporności wewnętrznej stopnia wstępnego wzmocnienia mocy, w obwodzie siatki stopnia mocy powstają dodatkowe zniekształcenia nieliniowe, zwiększające wartość współczynnika zawartości harmonicznych wzmacniacza.

W celu niedopuszczenia do tego, żeby prądy siatki stopnia mocy powodowały znaczne dodatkowe zniekształcenia nieliniowe, należy dążyć do tego, aby oporność wyjściowa stopnia wstępnego wzmocnienia mocy dla prądu zmiennego była wielokrotnie mniejsza od najmniejszej oporności siatka-katoda stopnia wzmocnienia mopy R,k_mia.

Poza tym obwód siatki stopnia wzmocnienia mocy powinien mieć małą oporność dla prądu stałego, ponieważ w przeciwnym przypadku prądy siatki będą powodowały znaczne dodatkowe ujemne napięcie polaryzacji na siatce, zmieniające się wraz ze zmianą amplitudy sygnału.

Wartość oporności    oblicza się w sposób następujący. Na prostej

obciążenia odpowiadającej wybranej wartości oporności obciążenia anodowego lampy i wykreślonej na rodzinie jej statycznych charakterystyk wyjściowych, oznacza się górne położenie punktu pracy, odpowiadające maksymalnej obliczeniowej amplitudzie napięcia sygnału na siatce sterującej. Po określeniu odpowiadającej temu punktowi wartości napięcia anodowego u^in, znajduje się na podstawie rodziny charakterystyk statycznych prądu siatki sterującej lampy maksymalną wartość prądu siatki sterującej I,_mtx dla różnych wartości prądu anodowego; wartości tych prądów odpowiadają otrzymanej minimalnej wartości napięcia anodowego "imia 1 maksymalnej wartości napięcia na siatce sterującej u,_m«x. Dzieląc maksymalną amplitudę obliczeniową napięcia sygnału na siatce sterującej stopnia wzmocnienia mocy U_tm przez uzyskaną wartość prądu /«_m«, znajduje się oporność    stopnia wzmocnienia mocy:

r²²-    ⁽⁶-⁵³⁾

JfIDAZ

Jeżeli oporność wyjściowa stopnia wstępnego wzmocnienia mocy w paśmie częstotliwości roboczych nie przekracza wartości równej (0,2-t-0,3)R,współczynnik zawartości harmonicznych, wywoływany prądami siatki, zwiększa się zwykle nie więcej niż o 2-r-3°/o, co jest dopuszczalne we wzmacniaczach radiofonicznych, ponieważ wypadkowy współczynnik zawartości harmonicznych wzmacniacza może być zmniejszony do żądanej dopuszczalnej wartości przez zastosowanie ujemnego sprzężenia zwrotnego.

Jako stopnie wstępnego wzmocnienia mocy najczęściej stosowane są dwa układy, spełniające postawione wyżej warunki: transformatorowy stopień inwersyjny wstępnego wzmocnienia mocy i przeciwsobny dławikowy stopień wstępnego wzmocnienia mocy z wyjściem katodowym.

Pierwszy układ (rys. 3-26) spełnia jednocześnie funkcje stopnia inwersyjnego. Przekładnię transformatora międzystopnio-wego p„, równą liczbowo stosunkowi liczby zwojów połowy uzwojenia wtórnego do liczby zwojów całego uzwojenia pierwotnego, oblicza się w danym przypadku na podstawie dopuszczalnej wartości oporności wyjściowej stopnia wstępnego wzmocnienia mocy, Rwsidon< korzystając ze wzoru:

(6.54)

gdzie: r_u — oporność czynna połowy uzwojenia wtórnego transformatora;

Tj — oporność czynna jego uzwojenia pierwotnego; q, — oporność wewnętrzna lampy stopnia wstępnego wzmocnienia mocy w punkcie spoczynkowym.

W celu uzyskania małej oporności wyjściowej stopnia wstępnego wzmocnienia mocy oporności uzwojeń transformatora powinny być niewielkie, dlatego też sprawność transformatora mię-dzystopniowego stopnia wstępnego wzmocnienia mocy w celu uzyskania małych dodatkowych zniekształceń nieliniowych trzeba przyjmować rzędu 0,9-M),95, co prowadzi do zwiększenia wymiarów i ciężaru tego transformatora.

Aby zapewnić szybkie zanikanie procesów nieustalonych w uzwojeniach transformatora międzystopniowego, powstających wskutek impulsowego charakteru jego obciążenia, obie połowy uzwojenia wtórnego należy zbocznikować za pomocą oporności czynnych, które zapewniają czynny charakter obciążenia transformatora na górnej częstotliwości roboczej. Z tego samego powodu indukcyjność rozproszenia transformatora, a także in-dukcyjność rozproszenia między jego połowami uzwojeń uzwojenia wtórnego, powinny być możliwie jak najmniejsze.

W przypadku zastosowania w stopniu wstępnego wzmocnienia mocy triody przekładnia, określona na podstawie wzoru (6.54), zapewnia zadowalające warunki pracy triody, dając jej obciążenie, którego wartość jest zbliżona do wartości optymalnej. Niezbędną wartość amplitudy napięcia sygnału na siatce triody stopnia wstępnego wzmocnienia mocy U_m określa się w zwykły sposób poprzez współczynnik wzmocnienia stopnia k_tr i amplitudę napięcia na siatce stopnia wzmocnienia mocy lł«n_m: współczyn-

311