31 (367)

2. Dobór paliwa

Kierowcy są na ogół uczuleni na punkcie przydatności danego paliwa do zasilania ich silników i jakkolwiek obawa przed spalaniem detonacyjnym jest zawsze uzasadniona, bo skutki spalania detonacyjńego są często dla silnika katastrofalne, to jednak nie należy przeceniać szkodliwości każdego akustycznego efektu spalania. Spalanie detonacyjne w ściślejszym tego słowa znaczeniu, wiążące się z pojawieniem w cylindrze uderzeniowych fal ciśnienia rozchodzących się z prędkością około 1700 m/sek, występuje dopiero przy bardzo znacznych różnicach między rzeczywistą a konieczną liczbą oktanową benzyny.

Długotrwała praca silnika z objawami spalania detonacyjnego, zresztą wyraźnie ujawniającego się silnym metalicznym dudnieniem, może powodować przepalanie denek tłoków i zaworów wylotowych, zapiekanie się pierścieni tłokowych i w wyniku silnych przedmuchów spalin — zacieranie się tłoków, a poza tym wytapianie się panewek. Skutków takich nie wywoła zastosowanie do seryjnego silnika o nieco wyższym stopniu sprężania, benzyny „czerwonej” zamiast „niebieskiej”, czy też ustawienie urządzenia zapłonowego na nieco zbyt duże wyprzedzenie zapłonu — mimo że silnik wówczas będzie „stukał” w okresie przyspieszania pojazdu.

Stukanie takie zaniknie po zwiększeniu prędkości obrotowej, gdyż ulegną skróceniu okresy czasu, w których mogą zachodzić reakcje chemiczne w paliwie, wywołujące spalanie detonacyjne, a ponadto wzrośnie intensywność zawirowań w cylindrze. Ten ostatni czynnik powoduje mianowicie, że front płomienia rozchodzący się od świecy zapłonowej, szybko obejmuje odlegle zakątki komory spalania i strefy rozgrzanego, nie zawirowanego ładunku („stagnant gas”), w których występowały ogniska detonacji, gdy front płomienia docierał tam zbyt późno.

W wielocylindrowych silnikach czterosuwowych rodzaj paliwa może mieć wpływ — wskutek gwałtownego przyrostu ciśnienia w cylindrze — na wystąpienie zjawisk akustycznych nazywanych przez badaczy „dudnieniem”. W języku polskim brak jest jednoznacznych określeń dwu rodzajów dudnienia: o wyższym tonie, spowodowanego w silniku przez drgania giętne wału korbowego

31