326 327

UZUPEŁNIENIA Z ELEKTROTECHNIKI DO APARATURY KRÓTKOFALOWEJ

PODZIAŁ PRĄDÓW WIELKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

Prądy wielkiej częstotliwości możemy określać posługując się długością fali. W lecznictwie przyjęto następujący podział:

Częstotliwość prądu v	Długość fali >.	Rodzaj fali
od 1 do 3 Megacykli	300 m — 100 m	(ale długie
od 10 do 50 Megacykli	30 m — 6 m	fale krótkie
od 50 do 100 Megacykli	6 m — 3 m	fale ultrakrótkie
od 300 do 3000 Megacykli	lm — 10 cm	mikrofale

I Megacykl = 1 milion drgań/sek.

FALE GASNĄCE l NIEGASNĄCE (ryc. 202)

	](1				■Ą f		n		“V	a	n
u	J		u		-	U		J

Jeżeli amplituda kolejnych okresów drgań maleje, przy czym może również zmieniać się czas okresu prądu zmiennego, to drgania określamy jako gasnące albo tłumione. Mówimy wtedy, że prąd jest o „fali gasnącej".

=— B

Ryc. 202. A — prąd (lula niegasnąca); B zmienny (fala gasnąca)

Fale gasnące otrzymamy przy rozładowaniu kondensatora w obwodzie drgającym z iskiernikiem.

zmienny — prąd

Jeżeli amplitudy kolejnych drgań zachowują jednakowe wartości prądu w każdej połowie wychylenia, a okresy drgań posiadają równe wartości czasu, to drgania nazywamy nietłumionymi albo n i e-gasnącymi. Ten rodzaj prądów otrzymujemy w obwodach drgających wyposażonych w lampy generacyjne (triody) w aparatach krótkofalowych. Określamy rodzaj fali jako niegasnący.

KONDENSATOR ZMIENNY PŁYTKOWY

Kondensator zmienny płytkowy zbudowany jest z dwóch okrągłych płytek jednakowej wielkości przedzielonych powietrzem. Jedna z płytek jest ustalona, druga osadzona na osi i ruchoma. Za pomocą obrotów śruby połączonej z osią możemy płytkę ruchomą zbliżać lub oddalać od płytki ustalonej, uzyskując przez to w sposób ciągły zmianę pojemności kondensatora.

KONDENSATOR ZMIENNY PŁASZCZYZNOWY

Składa się z dwóch układów płytek (przeważnie półkolistych) osadzonych na wspólnej osi. Dielektrykiem jest powietrze. Przez obrót śruby połączonej z osią możemy płytki jednego układu wsuwać pomiędzy płytki układu drugiego. Przez zmianę wielkości powierzchni płytek., wzajemnie na siebie zachodzących, zmienia się wartość pojemności kondensatora. Jeżeli płytki ruchome zostaną wrsunięte całkowicie pomiędzy plytkt ustalone, uzyskamy największą pojemność kondensatora. Wysuwanie płytek .'mniejsza powierzchnię czynną i pojemność kondensatora. W zależności od zmiany powierzchni możemy w ten sposób zmieniać pojemność kondensatora.

OSCYLATOR

Trądy wielkiej częstotliwości otrzymujemy z oscylatora. (Ryc. 203). Jest to układ, w którym będziemy mieli źródło prądu (B), przełącznik (W) oraz obwód drgający, złożony z kondensatora (C) i cewki samoindukcyjnej (L). Gdy przełącznik będzie ustawiony w pozycji Wj, obwód baterii zostanie zamknięty i kondensator naładowany

Ryc. 204. Lampa elektronowa trioda: A — anoda, K — katoda, S — siatka

do określonej pojemności. Gdy przełączymy włącznik do pozycji W₂, obwód ładujący kondensator zostaje otwarty, a obwód oscylacyjny zamknięty. Ładunki ujemne z okładki £, popłyną przez cewkę L do okładki £_a, która te ładunki przyjmie. Wystąpi teraz proces odwrotny i przez cewkę L popłynie prąd od okładki E., do Ej. Cykl powtarzać się będzie aż do chwili, gdy drgania wygasną. Aby otrzymać następny cykl drgań, kondensator musi być ponownie naładowany (włącznik przerzucony do pozycji W_Ł).

LAMPA GENERACYJNA TRIODA

Lampa elektronowa trioda, umieszczona w aparacie krótkofalowym, jest nazwana lampą generacyjną.

Trioda ma postać podłużnej bańki szklanej, jest opróżniona z powietrza i zawiera trzy elektrody: katodę, anodę i siatkę.

Katoda jest spiralą z trudno topliwego metalu.

Siatka ma również postać spirali, lecz o większej ilości zwojów i otacza włókno katody. Obwodowy koniec spirali jest wolny, przyśrodkowy zaś wyprowadzony na

327