329 (6)

*93

1.    Wiele węgli darmo, spłonie, ieieli leżące na piecu, nie będą ₀d. dzielone od będących w zaprawie, czyli od tych, które na Łyszowanie metalu są poświęcone. Gnuśny Fryszerz , ze wszech stron około zaprawy nagarnia węgli, dozwala aby ogień i w zaprawie, i około niey węgle trawi! , przeto bez potrzeby , wiele węgli ginie ; pomieciona stratę albo gnuśności , albo głupstwu Fryszerza potrzeba, przypisać. Biegły zaś w swey sztuce Mayster, przedział czyni między węglami w zaprawie będącemi , i na piecu łeżącenii., i nie dopuszcza , aby ogień do ostatnich dochodził.

2.    Kostropny Mayster nie tylko.nie dozwala aby ogień za zapraw'.¹} będących węgli nie trawiłnie też stara się, aby w zaprawie będące nad potrzebę nie gorzały. Gdy więc spostrzeże, iż w zaprawie nad potrzebę ogień gwaltowuicyszy, bierze wodę z koryta, gwałtowny ogień uśmierza, węgle wodą dobrze skropiwszy zapobiega, aby ogień granic Swych nie przestępowal. Skoro wodą węgle skropi, na wierzchu będące czernicią, płomień ustaie, i przez bielaki czas między węglami zebrawszy, się trwa; gdy powtórnie płomień zaczyna wybuchać, powtórnie węgle skrapia. Eo-trzeba zas węgle skraplać , bo skraplanie sprawuie , ii płomień między węglami zatrzymuie się, zaczem dzielność większą na żelazo wywiera , przeto na ów czas węgle darmo nic palą się , więc koszcu inniey na węgle.

3.    Wiele takie nie potrzebnie zginie węgli, ieieli ich w zaprawę ra» zem nadto sypią , albowiem czego nadto, tego szkoda ; przeto Smelcerz powinien się starać, aby według gatunku żelaza , proporcyonalną wielość węgli, sypał.

4.    Jeżeli formę dadzą zbyt poziomoto iest: że wiatr z niey wypadający , prawie prosto w żelazo i przeciwny bok zaprawy uderza, na ów. czas. wiele także węgli obróci się w perzynę , i żelaza na spodzie będącego tyle, ile potrzeba nie rozgrzcię się. Wiatr zbyt poziomy , w górę pomiędzy. węgle , nie do żelaza poydzie , moc własną na węgle, nie na żelazo wywrze. Gdziekolwiek wiatr się zbiera, tam klęskę przynosi, a że iest zbyt poziomy, więc na węgle moc Swóię wywiera , i bez pożytku oneź. trawi Przeto dla zbyt poziomego formy położenia , dla wiatru poziomo-wieiącego, wiele węgli- wypala się.

5.    Ci którzy wiedzą , iak węgli oszczędzać, nie dozwalają, aby gęś pierwszy raz stopiona zbyt oziębła, ale palaiącą odwracają, naprzeciw wiatru i ognia układaią. Niektórzy gnuśui lubo żelazo , około którego chodzą, iest bardzo dobre , to jednak przez godzinę , albo dwie w zaprawie zosca-Wuią, zaczem 2byt ztwardnieie , i nim topnieć zacznie , bardzo długo ogień-wytrzyma; przeto na takie żelazo muszą wicie węgli sypać., więc ich zbyt Wiele bez potrzeby spali się. Pewna rzecz , iż więcey węgli dodać potrzeba , aby stopić gęś zimną , niż pałaiącą.

6.    Biegły Fryszerz W potrzebie będzie umiał zażyć kotzu węgli ( albowiem gdy potrzeba rozgrzewać szyny, aby ie pod młotem wyciągać, te tak dobrze przy kurzu iak przy węglach można rozgrzać, więc zazwyczay luegteysi w swey sztuce Fryszerze , drobne węgle po rogach fryszerki na kupy zsyguią, i niemi zamiast węgli większych, zaprawę napełniają.

7. Fry-

Nn a.