32 (536)

32 ł. 7aoratyx zztoprawnr zagadnienia stnsunkriw finansowych pomiędzy pttiUiwnn..

analizy musi być jednakże ustalenie różnic w obciążeniach finansowych między gminami (większe wydatki danej gminy z powodu większej liczby uczniów, rencistów, osób korzystających z pomocy społecznej, bezrobotnych, ogółem ludności albo innych szczególnych okoliczności), tuk aby odpowiednio do zwięk-szonego obciążenia przekazać ponadprzeciętnie obciążonej gminie wyższą dotację lub subwencję.

Wysokość dotacji i subwencji musi także uwzględniać wysokość dochodów podatkowych gminy (lub powiatu, województwa). Możliwości podatkowe poszczególnych samorządów terytorialnych (np. gmin o takiej samej liczbie mieszkańców) nie są jednakowe. Obok gmin, powiatów i województw rozwiniętych ekonomicznie, a więc z reguły silnych finansowo, są także samorządy terytorialne zacofane gospodarczo, słabe finansowo. Potencjał finansowy (podatkowy) danych wspólnot terytorialnych trzeba porównywać z odpowiednimi danymi dotyczącymi innych wspólnot terytorialnych tego samego szczebla. Należy ustalić, jakie samorządy mają silny, przeciętny albo słaby potencjał podatkowy na tle ogółu jednostek samorządu terytorialnego tej samej rangi. Potencjał ten trzeba także konfrontować z zobiektywizowanym zapotrzebowaniem finansowym tych wspólnot.

7.2. Składki

Składki są formą dochodów przekazywanych przez wspólnoty terytorialne na rzecz terytorialnych związków publicznoprawnych wyższego rzędu, tj. świadczą je terytorialne wspólnoty niższego szczebla (np. gminy, kraje związkowe, państwa) na rzecz terytorialnej wspólnoty wyższego szczebla²⁴.

W systemie państw federalnych (związkowych) mogą być wprowadzone dwie zasady dotyczące ustalania wysokości składek. Zgodnie z pierwszą zasadą wysokość składek określają kraje związkowe, szczebel wyższy (władze federalne) uzależniony jest więc od finansowych decyzji członków federacji. Zgodnie z drugą zasadą wysokość składek ustanawiają władze federalne, a kraje związkowe muszą się dostosować do tego ustalenia. To drugie rozwiązanie sprawia, że kraje związkowe pozostają w stanie niepewności co do wysokości składek, które muszą przekazywać w poszczególnych latach do budżetu federalnego. Przy konstruowaniu składek wyłaniają się pytania, według jakich kryteriów powinny być przekazywane składki na rzecz władz federalnych przez poszczególne kraje związkowe (stany, kantony) — według liczby ludności poszczególnych członków federacji czy innych, bardziej złożonych kryteriów. Powiązania składek z czynnikami finansowymi (gdy wysokość składek zależy m.in. od wielkości produktu krajowego

** Por. R Zimmeraiann. K.D. Henlce. Einfiihrung.... s. 112. Przegląd stosowanych w przeszłości rozwiązań dotyczących konstrukcji składek przedstawia R. Rybarski, Prawnoskarbowe podsutw\ ustroju państw związkowych, unii i autonomii państwowych. Warszawa 1916. s. 3 i n