333 (7)

14.62. Jakie są metody wytwarzania narzędzi ze stali szybkotnącej?

)b wiaśowc ' izezafae i krost ziarna rc-laniu roras

:Ji?

tnących P^' dnorodni®* cie w »

1100°C, które powoduje kruszenie i rozdrabnianie węglików pierwotnych typu ledeburytycznego. Stopień przekucia powinien być ośmiokrotny lub co najmniej czterokrotny. Dalszą obróbkę można już prowadzić przez walcowanie. Przed obróbką mechaniczną stal poddaje się wyżarzaniu zmiękczającemu w zakresie temperatur 800+840°C. Operacja ta ma na celu ułatwienie skrawania i przygotowanie odpowiedniej struktury do hartowania. Hartowanie przeprowadza się na ogół w oleju od temperatur bliskich solidusu (1200+1270°C) po austenityzowaniu w piecach solnych, które dobrze zabezpieczają stal przed odwęgleniem i utlenieniem. Aby ograniczyć naprężenia wewnętrzne, nagrzewanie przeprowadza się dwustopniowo lub trójstopniowo. Po zahartowaniu następuje odpuszczanie, najczęściej trzykrotne w temp. 560°C, którego celem jest uzyskanie wysokiej twardości, co osiąga się poprzez rozkład austenitu szczątkowego, pozostałego w dużych ilościach (ok. 40%). W wyniku tego wydzielają się dyspersyjne węgliki typu MC i M2C i twardość wzrasta do ponad 64 HRC. Po trzecim odpuszczaniu pozostaje jeszcze 1-5-3% austenitu. Można również stosować kombinację odpuszczania z wymrażaniem. Musi ono być jednak zrobione bezpośrednio po hartowaniu, gdyż austenit szczątkowy w temperaturze otoczenia stabilizuje się. Typowy przebieg obróbki cieplnej stali SW18 przedstawiono na rys. 14.14.

Narzędzia można wytwarzać trzema metodami:

1.    przez odlewanie metodą traconego wosku,

2.    ze stali odlanej i przerobionej plastycznie,

3.    ze stali otrzymanej metodą metalurgii proszków (Asea-Stora). Najgorsze własności mają narzędzia wytwarzane metodą od*

lewania, ze względu na gruboziarnistą strukturę i dużą segregację węglików. Najlepsze są narzędzia wytwarzane metodą metalurgii proszków, gdyż wymienione wady w ogóle nie występują. Jakość

333