339 (6)

dużą ilość austenitu szczątkowego. Tworzeniu się martenzytu można zapobiec przez wprowadzenie tytanu w ilości koniecznej do związania węgla i azotu. Również aluminium stabilizuje ferryt i wiąże azot.

Do stali nierdzewnych martenzytycznych należą 1H13, 2H13, 3H13 i 4H13 o zawartości węgla do 0,45% i ewentualnie nieco większej zawartości chromu, a także stal H18 (1% C i 18% Cr). Stale te są hartowane od temp. ok. 1000°C w oleju i wysoko odpuszczane, z wyjątkiem stali H18, którą odpuszcza się w temp. 200+300°C. Są stosowane na narzędzia chirurgiczne, noże stołowe, łożyska kulkowe (do pracy w ośrodkach korozyjnych) itp.

^4.77. Co to są nierdzewne stale austenityczne?

Strukturę austenityczną uzyskuje się w stalach prawie bezwęglo-wych (C < 0,1%), zawierających chrom i nikiel. Wpływ składu na strukturę stali Cr-Ni jest pokazany na rys. 14.16. Zawartość niklu konieczna do uzyskania struktury austenitycznej wynosi ok. 8%. Dlatego szeroko jest stosowana stal 18-8 (18% Cr i 8% Ni). Połowa niklu może być zastąpiona przez podwójną ilość manganu. Powstaje stal 18-4-8. Jest ona tańsza, ale ma gorszą odporność na korozję w roztworach chlorków. Jest głównie stosowana w przemyśle spożywczym i do wyrobu artykułów gospodarstwa domowego. Stale austenityczne wykazują dobrą odporność na działanie kwasu azotowego, nie są natomiast odporne na kwasy redukujące (HC1,H₂S0₄).

Polska Norma (PN) przewiduje następujące stale: H13N4G9, 0H17N4G8, 0H18N9, 1H18N9T, 1H18N12T, 0H18N12Nb (dwie ostatnie mają wyższą odporność korozyjną niż pozostałe).

ty*- 14.16. Wpływ zawartości Cr i Ni na strukturę C ■ 0,1% (Strauss, Maurer)

339