rystyki na górnych częstotliwościach jest znaczne. W stopniu transformatorowym wprowadzenie Rk pogarsza charakterystyki na dolnych częstotliwościach.
Za pomocą metody stosowanej przy wyprowadzaniu zależności (4.45). określającym dynamiczną wejściową pojemność lampy w układzie z wspólną katodą, łatwo jest obliczyć, że przy istnieniu oporności Rk w obwodzie katody dynamiczna wejściowa pojemność stopnia z triodą cieia wynosi:
+c-('ł£)
cl'ld '■
(7.57)
1 +SadRk
gdzie: U — napięcie sygnału na wejściu stopnia.
U, — napięcie sygnału na anodzie lampy.
Dla lampy z siatką ekranową przy włączeniu kondensatora blokującego siatkę ekranującą C, między siatką ekranującą a wspólnym przewodem lub przy braku filtru C,R, w siatce ekranującej, przyjmując pojemność C„ 0,5C„ ey, otrzymamy:
0,5 CM. / IM
a dla lampy z siatką ekranującą przy dołączeniu C, między siatkę ekranującą a katodę
:J
l+SaRt
(7.59)
gdyż w tym przypadku napięcie sprzężenia zwrotnego jest doprowadzane szeregowo z obiema składowymi pojemności C„r>. a Sk przekształca się w St, ponieważ zmienna składowa prądu siatki ekranującej nie przepływa przez Rk-
W celu uniknięcia straty wzmocnienia, wywoływanych opornością Rk, blokuje się ją kondensatorem dużej pojemności C*. Współczynnik wzmocnienia stopnia określa się przy tym zależnością (7.50), w której zamiast Rk wprowadza się Zk, równe oporności równolegle połączonych Rk i C*.
Zk =
(Cutp — kuir
(7.60)
Z zależności (7.60) wynika, że fcu ,p maleje wraz z maleniem częstotliwości dążąc do granicy równej (7.50) Drży bezgranicznym jej maleniu; przy wproście częstotliwości kui0 dąży do kutr Dlatego też włączenie Ck, zapobiegające spadkowi wzmocnienia na średnich i górnych częstotliwościach, wprowadza dodatkowe zniekształcenia częstotliwościowe oraz przesunięcia fazowe na dolnych częstotliwościach.
Dzieląc (7.60) przez jego wartość graniczną przy bezgranicznym wzroście częstotliwości równą ku4r, otrzymamy wzmocnienie względne Y k stopnia z filtrem CkRk na dolnych częstotliwościach w postaci zespolonej. Jego moduł określają zniekształcenia częstotliwości wnoszone przez CkRk. a arc tg stosunku części urojonej do rzeczywistej — kąt przesunięcia fazy <pk:
(7.61)
(7.62)
(7.63)
•o = l-huoCfcRt
v - L / i+(wckRky k Mk V {\+Skdnk?+(wCkRk?
0)Ck R‘ skd
9>*-arctg 1+SMRk+{ojCiRif
Charakterystyki częstotliwościowa i fazowa stopnia z układem CkRk w katodzie (bez innych układów wnoszących zniekształcenia na dolnych częstotliwościach), wykreślone na podstawie zależności (7.62) i (7.63), są przedstawione na rys. 7-16 (tutaj bk = SkjRk).
Rys. 7-16. Rodziny charakterystyk stopni z układem polaryzacji katodowej a — charakterystyki częstotliwościowe; b — charakterystyki {azowe
Z rys. 7-16b wynika, że kąt przesunięcia fazy <pk, dążący do zera przy wzroście i obniżeniu częstotliwości ma maksimum przy jej określonej wartości. W celu określenia częstotliwości w, przy którym q.k ma wartość maksymalną, zróżniczkujmy (7.63) względem w i przyrównajmy pochodną
357