35

Czarniawska B., Nocuń A.W., Szmagalski J., Kierowanie w kulturze. Perspektywa sukcesu. Warszawa 1985, COK.

Kamiński A., Funkcje pedagogiki społecznej. Warszawa 1972, PWN.

Kargul J.. Z teoretycznych problemów pracy kulturalno-oświatowej. Warszawa 1986, COK.

Kłoskowska A., Społeczne ramy kultu ty. Warszawa 1972, PWN.

Ktoskowska A.. Socjologia kulimy. Warszawa 1981, PWN.

Kopczyńska M., Animacja społeczno-kulturalna. Warszawa 1993, CAK.

Kornifowicz K„ Pomoc społeczno-kulturalna dla młodzieży pracującej i dorosłych. Wrocław 1976, Ossolineum.

Lepalczyk I„ Instytucja kulturalno-oświatowa jako .środowisko wychowawcze, w: Badura J.. Czerniawska O. (red.) „Instytucje i placówki kulturalno-wychowawcze”. Warszawa 1979, IW CRZZ.

Niżnik J., Społeczne przesłanki projektowania działalności kulturalnej. Warszawa 1977. COK.

Nobis A.. Od upowszechniania do animacji, w: Nocuń A.W. (red.) „Dom kultury w środowisku". Warszawa 1990, COK.

Radlińska H„ Pedagogika społeczna. Wrocław 1961, Ossolineum.

Tyszka A„ Uczestnictwo w kulturze. Warszawa 1967, PWN.

Wnuk-Lipiński E„ Rozumienie kultury. Warszawa 1979, IW CRZZ.

Wroczyński R.. Praca oświatowa. Warszawa 1965, PWN.

I7L

Część II

Rozdział VIII

Rodzina w świecie współczesnym - jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa

Zbigniew Tyszka

Wprowadzenie. Założenia metodologiczne poznawania rodziny. Rodzina a jednostka Czynniki modelujące współczesna rodzinę. Autonomia człowieka wohcc rodziny i 10-dziny wobec społeczeństwa. Funkcje rodziny i kierunki ich przemian.

Fundamentalne znaczenie rodziny dla społeczeństwa dostrzegane było już w starożytności - świadczyć o tym mogą poglądy Arystotelesa na jej priorytetową rolę w życiu społecznym. Twórca socjologii August Comte uważał rodzinę za najważniejszą, podstawową grupę społeczną, na której opiera się całe społeczeństwo. Współcześni socjologowie i psychologowie dzięki swym precyzyjnym i pogłębionym badaniom scharakteryzowali istotne funkcje rodziny, jakie ona pełni w rozlicznych dziedzinach życia jednostki oraz w różnorodnych zbiorowościach ludzkich.

W drugiej połowie XX wieku, w miarę upływu dziesięcioleci utrwala się sformułowany w pierwszej połowie tegoż wieku pogląd, że współczesna cywilizacja stwarza w miarę sw'ych postępów coraz większe zagrożenia dla rodziny, zakłócając jej funkcjonowanie i podkopując podstawy jej egzystencji (C.C. Zimmermann 1948). Miałby to być uboczny, „mimowolny" skutek rozwoju najnowszej (szczególnie postindustrialnej) cywilizacji, która oprócz wielu dobrodziejstw ofiarowanych ludziom w krajach wysoko i średnio rozwiniętych (odpowiedni standard życia, oświaty, zabezpieczenia medycznego itd.), „ofiarowuje” także negatywne skutki swych postępów - negatywne z punktu widzenia szeroko pojętej jakości życia.

Wymowny jest fakt, że Organizacja Narodów Zjednoczonych (także Kościół Katolicki) proklamowała rok 1994 Międzynarodowym Rokiem Rodziny. Wynika to niewątpliwie z dostrzeżenia niebezpieczeństw, na jakie narażona jest współczesna rodzina i z chęci zwrócenia uwagi na te niebezpieczeństwa w celu zmobilizowania działań przeciw nim skierowanym.

Opierając się na licznych rezultatach badań (w tvm również moich własnych, a także osiągnięciach moich współpracowników) chciałbym w ni