7767795388

Kronika 407

KONFERENCJA

„ROZWÓJ A KULTURA. PERSPEKTYWY POZNAWCZE I PRAKTYCZNE”, BĘDLEWO, 21-23 PAŹDZIERNIKA 2010

Zagadnienia rozwoju i postępu należą do wiodących w światowej antropologii, zwłaszcza w ujęciu postkolonialnym. Polska po włączeniu w struktury unijne zasiliła grono państw świadczących pomoc rozwojową krajom uważanym za mniej uprzywilejowane. Tym bardziej działania podejmowane w zakresie polityki rozwojowej powinny stać się przedmiotem namysłu i debaty z udziałem nic tylko antropologów, ale i badaczy z innych dyscyplin. Temu celowi służyła trzecia już z cyklu będlcwskich konferencji. W organizacji tego przedsięwzięcia siły połączyły trzy ośrodki etnologiczne: Komitet Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz Zakład Etnologii Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu¹. Konferencja miała charakter interdyscyplinarny i zgromadziła, oprócz antropologów socjologów, politologów, prawników, filozofów, historyków, geografów i misjologów, wśród których byli również praktycy w zakresie pomocy rozwojowej. Wygłosili oni łącznie ponad 30 referatów.

Pierwsza sesja plenarna, otwierająca konferencję, nosiła tytuł „Perspektywy rozwoju w ujęciu historycznym i antropologicznym”. W tej części obrad wystąpiło trzech prelegentów. Wątkiem przewodnim referatów był problem samego pojęcia rozwoju, tak w perspektywie historycznej, jak i antropologicznej. Karol Piasecki dokonał analizy zagadnienia rozwoju, łącząc ujęcia adaptacji biologicznej i kulturowej. Argumentował, że główny problem badawczy tkwi w zbyt wąskim rozumieniu niezwykle istotnego komponentu definicji rozwoju, jakim jest pojęcie adaptacji biokulturowej. Prelegent rozważał zależności pomiędzy wzrostem a zmniejszaniem się poziomu skomplikowania systemów biokulturowych i wskazywał na różne konsekwencje tych procesów, w tym poznawcze. Referat Ryszarda Vorbricha dotyczył zagadnienia rozwoju w kontekście globalizacji i zmian społeczno-kulturowych we współczesnej Afryce. Od wielu lat ważnym pojęciem jest tu „agent kontaktu”, który we współczesnej formie jest przedstawiany jako „agent rozwoju”. Prelegent zdefiniował go jako osobę, która partycypuje w dwóch (lub więcej) kulturach i z racji swej kluczowej pozycji w strukturach społecznych, politycznych czy ekonomicznych, odgrywa istotną rolę w procesie rozwoju grupy i regionu, głównie jako pośrednik w transferze idei, dóbr materialnych i technologii. W ostatnim referacie w tej sesji, przygotowanym przez Helenę Patzer i Agatę Hummel, analizie zostały poddane powiązania pomiędzy antropologią a rozwojem społecznym. Autorki argumentowały, iż antropologia jako dyscyplina nauki zaangażowana była od samego początku

1

Te trzy ośrodki organizują corocznie konferencję w Będlewie koło Poznania, od 2008 r. Wcześniej miały miejsce dwa takie spotkania: „Komunikacja i dialog kultur” (13-15.06.2008 r.) oraz „Antropologia polityki i polityka w antropologii” (18-20.05.2009 r.).