360 (16)

.160 r// Językoznawstwo ogólne

kowc; cechami nicrclewjintnymi zaś są 1) krzyżowanie form, 2) zmiana znaczeń; tfu kontaminacji cechą rclcwantną jest według Ora W asa krzyżowanie form, a cechami nicrclewantnymi: 1) relacja wyrazy słabe - mocne, 2) podobieństwo dźwiękowe 3) zmiana znaczeń¹²,

/wraca się często uwagę na to, że biorące udział w koniaminacji elementy (wyrazy, konstrukcje składniowe itd.) są zazwyczaj identyczne lub zbliżone (czy też spokrewnione) pod względem znaczeniowym.

Gdy chodzi o relację: znaczenie tworu kontaminacyjnego- znaczenie poszczegój. nych komponentów, to np. według Grabiasa można wydzielić dwa zasadnicze rodzaje przykładów: „I • kontaminacje będące jako twór semantyczny wypadkową znaczeń obydwu komponentów, 11 kontaminacje kontynuujące znaczenie jednego z komponentów"¹³.

Ważne jest również stwierdzenie tegoż autora, że „komponenty kontami nacji mogą pochodzić z tych samych lub różnych pól znaczeniowych, mogą też być semantycznie umotywowane lub nicumotywowane”¹⁴.

Ogólnie biorąc, należy stwierdzić, że wyniki badań Cienkowskiego i Grabiasa zbliżyły nas do rozwiązania problemu stosunku etymologii ludowej (reinterpretacji etymologicznej) do kontaminacji. Wszystko zdaje się świadczyć na korzyść poglądu, żc istnieje pewne podobieństwo między wspomnianymi zjawiskami (tzn. między etymologią ludową i kontaminacją) głównie, jeżeli nie wyłącznie, pod względem formalnym” (można w związku z tym mówić o krzyżowaniu się (iloczynie) zbiorów: etymologia ludowa i kontaminacja).

6. Tak zwane węzły kontaminacyjne zostały szczegółowo omówione przez Grabiasa ' Według niego istnieją kontaminacje jedno- i wielowęzłowe³⁷. Informuje on jednak dalej: „Nieliczne przykłady tego typu, co: stud. kapcylinder ‘kapelusz’: kapelusz + cylinder, lit. bachczyński ‘przezwisko’ : Bach+Galczyński [...), wskazują na to, źe mogą istnieć również kontaminacje z węzłem zerowym”³*.

^,ł Ibidem.

^M S. G r a b i a s, Kontaminacje we współczesnym języku polskim, op.cit., s. 127; zob. też s. 141.

^u Ibidem, 1.141.

” Np. w odniesieniu do wytworu etymologii ludowej typu nizinier 'inżynier' (por. Z. Gołąb, A. II e i n z, K. P o 1 a ń s k i, Słownik terminologii językoznawczej. Warszawa 1968, s. 323) można zastosować jedną z zaproponowanych przeze mnie formuł dotyczących kontaminacji (zob. Z. Zagórski. W sprawie kontaminacji, op.cit., s. 138-139), a mianowicie: (A-x)+(B-y)^mC\ itd.

^1,1 Zob S.Grabias, Kontaminacje we współczesnym języku polskim, op.cit. s. 120-122 i 141; por. Z. Zagórski, W sprawie kontaminacji, op.cit., s. 140 i ostatni przypis na s. 142. Można by tutaj ewentualnie zastosować mutatis mutandis koncepcję L. Zabrockiego dotyczącą pewnych relacji zachodzących między wyrazami, Chodzi tu o wyodrębnienie cząstek konfuzyjnych i dyfuzyjnych (zob. np. 1. Zabrocki, Sprawa fonemu. „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk" nr 2 (ogóln. zbioru nr 64), za 111 i IV kw. 1961 r., s. 260). Węzły kontaminacyjne byłyby w tworach procesu kontaminacji elementami (cząstkami) konfUzyjnymi, a elementy różne - elementami (cząstkami) dyfuzyjnymi.

¹¹ S.Grabias, Kontamlnac/e we współczesnym języku polskim, op.cit, a. 121.

¹¹ Ibidem.