Językoznawstwo ogólne zagadnienia do egzaminu

Struktura układu komunikacyjnego w ujęciu K. Buhlera:

Forma znakowa

Nadawca...............Odbiorca

Komunikat

Schemat komunikacji znakowej według R. Jakobsona:

Kontekst

Komunikat

Nadawca---------------Odbiorca

Kontakt

Kod

Funkcje znaku językowego:

-    symboliczna (poznawcza)

-    ekspresywna (emotywna)

-    impresywna (konatywna. apelatywna)

-    estety czna (poetycka)

-    fatyczna

-    metajęzy kowa

Teoria aktów mowy:

J.L. Austin rozróżnia.

-    wypowiedzi konstatyw ne

-    wypowiedzi performatywne (performatywy)

Każda wypowiedź może realizować kilka aktów mowy jednocześnie: posiada aspekt -> lokucyjny -> illokucyjny -> perlokucyjny

lokucja - sam fakt formułowania i artykułowania wypowiedzi, stworzonej w oparciu o reguły systemowe iłłokucja - realizacja zamysłu komunikacyjnego nadawcy perlokucja - wpływ, jaki wywiera na odbiorcę dana wypowiedź

Ferdynand de Saussure w dziele „Kurs językoznawstwa ogólnego” wprowadza rozróżnienie między langue i parole - dv płaszczyznami zjawisk związanych z mówieniem (langage):

LANGAGE

Mowa

ogół zjawisk związanych z komunikacją językową, zdolność ludzi do posługiwania się językiem

PAROLE

Język jako abstrakcyjny, społecznie wytworzony system znaków

Mówienie

jako indywidualny proces realizacji języka

Język - to forma, a nie substancja.

Język (langue) można porów nać do zasad gry w szachy, w' której istotne jest rozmieszczenie i liczba figur, a nie np. tworzywo materii jakiego zostały one wykonane. Mówienie (parole) odpowiada realizacji tych abstrakcyjnych zasad w konkretnej partii szachowej.