363 (12)

czynkowa (na przykład receptory naprężenia mięśni). Zjawisko adaptacji znajduje odzwierciedlenie w częstotliwości potencjałów czynnościowych generowanych w neuronie aferentnym. Zmniejszanie się potencjału receptorowego powoduje odpowiednie zmniejszanie się częstotliwości impulsów we włóknie nerwowym. Odpowiednie zależności między natężeniem bodźca, wielkością potencjału receptorowego i częstotliwością potencjałów czynnościowych dla różnych wielkości bodźca zilustrowano na rycinie 14.16.

Ryc. 14.16. Adaptacja potencjału receptorowego i potencjałów czynnościowych w zależności od wielkości bodźca. Potencjały czynnościowe generowane są tylko wtedy, gdy potencjał receptorowy przekracza wartość progową.

Należy zaznaczyć, że potencjały czynnościowe wytwarzane są tylko wtedy, gdy poziom potencjału receptorowego przekracza wartość progową dla ich generacji. Poza tym. tak jak wartość początkowa potencjału receptorowego jest zależna od wielkości działającego bodźca, tak samo wartość jego poziomu stabilizacji jest zależna od wielkości bodźca. Po ustąpieniu działania bodźca, do którego receptor się zaadaptował, jego wrażliwość przez pewien czas jest jeszcze obniżona. Czas. po jakim wrażliwość receptora wraca do poziomu spoczynkowego (ustąpienie adaptacji). jest w przybliżeniu podobny do czasu adaptowania się receptora. Proces adaptowania się zmysłu węchu do zapachu HS oraz proces cofania się adaptacji zilustrowano na rycinie 14.17.

363