38 (28)

1. Podstawowe włakfwoici techniczne materiałów budowlanych

Właściwości flzykomechanicznc wiciu materiałów budowlanych (np. ceramiki, betonu, stopów metali) zależą od budowy fazowej, którą przedstawia się zwykle w formie wykresów, zwanych diagramami Najprostszy wykres fazowy otrzymuje się dla jednego składnika, np. minerału, metalu, natomiast dla 2,3 i więcej składników wykresy są zwykle bardziej złożone. W celu łatwiejszego zrozumie-nia praktycznego Zastosowania reguły faz do interpretacji zachowań skomplikowanych kompozytów budowlanych w rozdziale tym zostaną przedstawione formy elementarne takich układów, opierające się głównie na stopach metali z najmniejszą możliwą ilością składników.

Rozważania poprzedzi określenie podstawowych pojęó i sformułowań: Układem nazywa się jeden metal lub więcej metali, które w danej chwili są badane, poszczególne metale, wchodzące w skład układu, określa się jako składniki. Rozróżnia się układy jednoskładnikowe, dwuskładnikowe, trójskładnikowe itd. Rysunek 1.13 przedstawia wykres fazowy jednoskładnikowy wody w układzie (Współrzędnych: ciśnienie p-temperatura T.

T

k;

Rysunek 1.13. Wykres fazowy p-T układu jedno-składnikowego (H2O) (10]

Trzy krzywe przecinające się w punkcie | a mianowicie krzywa sublimacji¹ SO. krzywa parowania KO oraz krzywa topnienia MO, dzielą płaszczyznę na trzy pola odpowiadające trzem fazom: gazowej, ciekłej i krystalicznej (stałej).

Pazą określa się jednorodną, homogenną część układu oddzieloną od innych części wyraźną powierzchnią. Poszczególne linie na rys. 1.13 są Uniami współ-istnienia zc sobą dwóch odpowiednich faz. W punkcie 0 współistnieją ze sobą 3 fezy.

określa reguła faz Gibbsa

Warunki współistnienia albo równowagi termodynamicznej faz w układach

6' + P«th-2

Pratffcle bezpośrednio ciii* stałego w gaz.