38 (514)

OBUDŹCIE MNIE ZA PÓŁ ROKU

Niedźwiedź

2. Grizli: wielkie niedźwiedzie z Ameryki Północnej.

JL od koniec lata i jesie-nią niedźwiedź jest bardzo zajęty. Jego długi zimowy sen wymaga przygotowań. W czasie pięcio-, sześciomiesięcznej hibernacji¹ niczego nie je. Musi więc przytyć jak najwięcej, by przeżyć z zapasów, aż do wiosny. Pożera więc wszystko, co napotka: owoce, orzechy, korzonki, owady, ryby.

Jeśli samica jest w ciąży, musi nie tylko utrzymać się przy życiu w zimie, ale również zachować dość energii na wykarmienie małych, które wówczas się urodzą. Przed zaśnięciem zwierzęta zapadające w sen zimowy muszą znaleźć sobie jaskinię, norę, dziuplę lub inną kryjówkę, w której będą mogły schronić się na tę porę roku. Dla niektórych zwierząt hibernacja jest prawie całkowita. Ich procesy życiowe zwalniają się znacząco. Temperatura ciała spada do kilku stopni powyżej zera. Tak się dzieje w przypadku jeża i nietoperza. Niedźwiedź nie zasypia aż tak głęboko. Temperatura jego ciała spada tylko o parę stopni — z 38 do 31/35, oddech jest zwolniony o jedną trzecią, a przemiana materii o połowę, natomiast jego serce bije tylko 10 razy na minutę zamiast 40, z wyjątkiem trzydziestu minut na dobę, kiedy powraca do normalnego rytmu.

Zaletą niezbyt głębokiego snu jest możliwość obrony, gdy zaatakuje wróg, możliwość wykar-mienia młodych i możliwość przeżycia, gdy temperatura gwałtownie spada; inne zwierzęta giną wówczas z zimna.

Zdarza się w czasie ciepłych dni zimowych, że niedźwiedź wychodzi ze swojej nory i spaceruje po okolicy.

Wiosną odczuwa wielki głód, ale nie je do syta. Zadawala się różnymi roślinami, które regulują jego system trawienny. Powróci do normalnego trybu życia dopiero wówczas, gdy odzyska sprawność po długim śnie. Niektóre gatun-

ki niedźwiedzi nie zapadają w sen zimowy. Wśród białych niedźwiedzi tylko samica zasypia, zachowując w ten sposób energię do wykarmienia małych. Prawdę mówiąc tylko niedźwiedź brunatny i niedźwiedź czarny zawsze zapadają w sen zimowy.

Uczta jesienna

Dla grizli² amerykańskich nadejście jesieni jest

38

1

Hibernacja:

2

zimowy sen niektórych ssaków.

sygnałem do ucztowania. Zasadzają się na czatach wzdłuż wodospadów, czekając, aż łososie wpadną im w łapy.