19. Pływy 393
Księżyca. Wystąpi również nierówność wysokości pływu, gdyż jego wartość będzie większa od pływu słonecznego, ale mniejsza od pływu księżycowego. Nastąpi również przyspieszenie pływu w czasie. Po dziesięciu dniach, gdy różnica wznoszenia prostego osiągnie 120°, nastąpi opóźnienie pływu w stosunku do kulminacji Księżyca (rys. 19.17).
Rys. 19.17. Zjawiska przyspieszające i opóźniające pływ księżycowy a) przyspieszenie pływu, b) opóźnienie pływu
Podobnie nierówności faz w czasie wystąpienia pływu, jak również nierówności w wysokości, pojawiają się między nowiem a I kwadrą Księżyca oraz między pełnią a III kwadrą. W tym przypadku zaobserwuje się przyspieszenie pływu. Opóźnienia wystąpienia pływu następują między I kwadrą Księżyca a pełnią oraz. między III kwadrą a nowiem.
Pływ syzygijny większy, zwany również pływem dużym, występuje, gdy Księżyc jest w nowiu lub w pełni, a deklinacja obu ciał wynosi zero. Pływ syzygijny jest największy, gdy podczas nowiu lub pełni Księżyc znajdzie się w punkcie przyziemnym (perygeum); siła pływotwórcza pływu księżycowego wzrośnie wówczas o 4%, zaś pływu słonecznego o 10%.
Opóźnienie syzygijne
Zgodnie z poprzednimi założeniami, moment wystąpienia wysokiej wody jest zgodny z. momentem kulminacji Księżyca lub Słońca. Z obserwacji wynika, że wysoka woda syzygijna nie występuje w czasie pełni lub nowiu Księżyca, ale jest opóźniona, szczególnie w pływach półdobowych; następuje wówczas tak zwane opóźnienie syzygijne.
Opóźnienie syzygijne przy pływie półdobowym można zdefiniować jako odstęp czasu słonecznego między momentem wystąpienia wysokiej wody syzygijnej a momentem pełni lub nowiu. Wartość ta wyraża się wzorem: