398 (3)

ok. 37% Pb na miedź i drugi roztwór ciekły o zawartości 87% Pb. Z roztworu tego, w miarę chłodzenia, następuje dalsze wydzielanie się miedzi, po czym krzepnie prawie jako czysty ołów.

15.104.    Co to są brązy berylowe?

Brązami berylowymi nazywamy stopy miedzi z berylem (ok. 2%), który jest metalem lekkim (p = 1,85 Mg/m³). Oprócz tego wprowadza się do nich niewielkie dodatki niklu, kobaltu i tytanu (poniżej ok. 0,5%). Są one przeznaczone zasadniczo do obróbki plastycznej i utwardzania wydzieleniowego, ale mogą być także odlewane. W Polskiej Normie są ujęte m.in. stopy CuBe2Ni(Co) - (BB2) i CuBe2NiTi (BB2T). Zaletą brązów berylowych są ich bardzo korzystne własności. Mają wysoką wytrzymałość, dorównującą ulepszonym cieplnie stalom (R_m ~ do 1250 MPa i twardość powyżej 500 HB). Są odporne na zmęczenie, ścieranie, na działanie podwyższonej temperatury (do 250°C) i na korozję. Przy tarciu lub uderzeniu nie iskrzą, co zadecydowało o ich zastosowaniu na części maszyn w prochowniach i wytwórniach materiałów wybuchowych. Ich dobra przewodność elektryczna i odporność na ścieranie spowodowały, że stosuje się je na szczotki silników elektrycznych i przewody trakcji elektrycznej. Są także stosowane na sprężyny, membrany, części pomp i narzędzia chirurgiczne. W podwyższonej temperaturze beryl łatwo się utlenia i z tego względu obróbkę należy przeprowadzać w atmosferze ochronnej lub próżni.

15.105.    jakie są cechy układu miedź-beryl?

Beryl rozpuszcza się w miedzi do 2,7% w temp. perytektycznej 886°C, po czym jego rozpuszczalność spada do 1,55% w temp.

I^- eutektoidalnej 605 (<0,2%). W wyniku i cieczy powstaje fg w temp. eutektoida ię fi (CuBe o sieci I ment układu Cu-B»

,4 Na czym polega o!

Zmienna rozpuszc: lima stosowanie i wzrost wytrzyma przeprowadza się kresie temp. 300-* (patrz wykres na tycznej. Obróbka | niu brązu CuB2h>

| wia zwiększenie v

1-			Im.	4-
1 1					6
\V
A
1	j\
			4f0

0    20    40

Zgniot, %

Zawartośi Be, % masowy

Rys. 15.27. Fragment układu Cu-Be (D.T. Hawkins)

W. Co to są brązy

Są to stopy mi' do obróbki pla; i tym samym v wytrzymałości' wyżarzonym s » 85%, natomi