3

TYWACJA II' /AU/Aiy/ANW

3) Na zachowanie konkretnych jednostek wywiera wply przewidywanie wysiłku, który trzeba włożyć w wylm nanie zadania, wartość przewidywanej nagrody om/ prawdopodobieństwo jej osiągnięcia poprzez określi m . aktywność¹¹.

Prezentowany model zakłada także, że na wybór Km. kretnego aktu działania wywierają wpływ indywidua ln> zdolności jednostek i ich kompetencja²¹, bezpośrednie mi działywanie kierownika skłaniające podwładnego do jtą podjęcia. Z kolei niezrealizowane potrzeby wyzwalają Kol. i ne dążenia³¹. Te natomiast, aby mogły być zrealizowano wywołują konkretne zachowania, pojawiające się w wy nil oceny wartości ewentualnej nagrody, do której mogą mm. prowadzić, lub niepowodzenia. W grę wchodzi też ocen własnych możliwości, szanse osiągnięcia sukcesu, miniową doświadczenia oraz oddziaływanie otoczenia.

Analiza prezentowanego modelu pozwala łatwiej .1. n niować motywację, która stanowi system pobudek będąrs * i efektem interakcji (współdziałania) indywidualnych potu. n jednostki z zewnętrznymi oddziaływaniami, ze strony ni. czenia, które prowadzą do osiągnięcia konkretnego celu

3. Teorie motywacji skoncentrowane na potrzebach jednostki

Wśród licznych teorii motywacji można wyróżnić Inln. które koncentrują się na potrzebach człowieka jako żródl. ą ludzkiej motywacji oraz takie, które kładą nacisk na u. u wanie podejmowane przez jednostki w wyniku dążeniu i. konkretnego celu.

Zależność ta w sposób szczegółowy została opinana pry, oz l, Portom i E. Eowlora Patrz Słownik.

Por.: X. Gliszczyńska 11981 ].

Hierarchia potrzeb według amerykańskiego psychologa pmcy A. Maslowa doczekała sic; bardzo licznych opracowań iiiówno w literaturze zagranicznej (głównie angielskoję-yezncj), jak i krajowej. Z tego też względu nie będzie ona pi ytaczana w całości. Teoria potrzeb Maslowa bazuje na h citępująeyeh założeniach:

teoria potrzeb według A. Maslowa

teoria dwóch czynników według F. Herzberga

poziom, co stanowi

I) Tylko nie zrealizowane potrzeby wywierają wpływ na /uchowanie człowieka, potrzeby zrealizowane tracą wartość motywacyjną.

:i) Potrzeby człowieka są zorganizowane w formie określonej hierarchii. Za priorytetowe uznano podstawowe potrzeby fizjologiczne, aby na „szczycie modelu” zamieścić np. potrzebę samorealizacji, l) Potrzeby jednostki rozmieszczone są na pięciu poziomach. Zaspokojenie potrzeb niższego rzędu pozwala osiągnąć wyższy poziom.

I) Hierarchiczny system potrzeb A. Maslowa ma charakter dynamiczny. Potrzeby nie są respektowane raz na zawsze. Niezaspokojenie potrzeby w jakimś momencie powoduje ponowne odwrócenie hierarchii, tak że najistotniejsza staje się niezaspokojona potrzeba.

Hardziej szczegółowe informacje o modelu A. Maslowa mh|(I z i e czytelnik na rysunku 5 (s. 162).

Druga bardzo popularna koncepcja motywacji człowieka -wodząca się z grupy teorii potrzeb - to dwuezynnikowa ■ a in F. Herzberga⁴⁾. Wyodrębnił on, jak sama nazwa wska-<I* dmie grupy czynników, które pozostają w specyficznej "lnt'|l z poziomami satysfakcji z wykonywanej pracy.

Pierwsze z nich noszą nazwę czynników higieny i leżą podstaw poczucia niezadowolenia z pracy. Drugie to czyn-* u. i motywacyjne, wywołujące zadowolenie z wykonywanej

miny,

i lliir«bnrg nio preeyznjf) dokladnln Inytmlńw pozwalających ocenić tenże " MnhoAni Ja|fi> konoąpąjl

, HM Mtt, Iłu łWltll, Hil