342 (5)

większą szybkość samodyfuzji w tych pierwszych, ale mniej są narażone na korozję siarkową, gdyż nie zawierają niklu. Są też tańsze.

14.83.    Jakie rodzaje kruchości występują w żarowytrzymałych stalach chromowych?

Jeżeli zawartość chromu w stalach ferrytycznych jest większa niż 13%, to podczas wygrzewania w zakresie 400+500°C powstaje kruchość, zwana kruchością 475. Można ją usunąć przez krótkotrwałe wygrzanie powyżej temp. 600°C. W stalach wysokochro-mowych wygrzewanych w zakresie 600+ 850°C pojawia się kruchość związana z wydzielaniem się fazy sigma. Obydwa rodzaje kruchości usuwa przesycenie od temp. 1000°C.

14.84.    Przedstaw charakterystykę austenitycznych stali żarowytrzyma-łych

Są to stale chromowo-niklowe, zawierające albo podwyższone zawartości Cr i Ni, albo dodatki krzemu (1,5+2,5%), a jedna -o najwyższej odporności na pełzanie — wolfram i molibden (1H14N14W2M). Polska Norma przewiduje następujące stale austenityczne:    H18N9S,    H20N12S2,    H23N18,    H25N20S2,

H16N36S2. Zakres temperatur pracy tych stali wynosi 850+ +1150°C i zależy do ilości dodatków stopowych. Na rysunku 14.17 pokazano porównanie wytrzymałości na pełzanie różnych stali w zależności od temperatury. Jak widać, krzywe odpowiadające stalom austenitycznym są usytuowane wyżej.

14.85.    Co to są żarowytrzymałe stale ferrytyczno-austenityczne?

Są to stale, w których dwufazową strukturę osiąga się przez zwiększenie udziału pierwiastków ferrytotwórczych i zmniejszenie ilości niklu, przez co obniża się ich cena, a wytrzymałość nawet wzrasta. W Polsce są to stale H26N4 i H25N5M zawierające odpowiednio 0,2 i 0,1% C. Niekiedy do stali tych wprowadza się również tytan (ok. 1%). Stale te wykazują bardzo dobrą odporność na korozję naprężeniową i lepszą niż stale ferrytyczne zdolność do pasywacji, a także mniejszą skłonność do rozrostu ziarna i większą udamość. Granica plastyczności /?o,2 tych stali przekracza 450 MPa, a R_m = 600+700 MPa.

14.86.    Co to są stale zaworowe?

Jest to odmiana stali żaroodpornych i żarowytrzymałych, od których wymaga się dodatkowo odporności na ścieranie w wysokich temperaturach. Temperatura grzybka zaworu wydechowego osią-

342