404 (5)

O RUDACH.    3«5

bo **. gatunków rudy mieszaj, w innych zaś Kralach, ■ mięszaią iey a.

^!albo 3. gatunki,

W Czechach wiele iest pieców i fryszerek , tako to około Zorgowie-de, Tatsfie , (ritiel j SCalberg . Rndelititde, Bos, Voigtsfelde, i indzicy. Piece Czeskie są wysokie od 22. aż do 24; stop. W wóWńąfcrz pieca próżne mieysce * w iednych iest okrągłe, w innych czworograniaste. Dyametec gardzielą bywa długi na stop 3. Tameczne piece nad zaprawą , są bardzo Obszerne, osobliwie czworograniaste, które nakształt pyramidy bywaią wystawione.

Od gardzielą aż do trzeciev części wysokości, pice stawiała z cegły, resztę stawiaią z kamieni ogień wyirzynuuącyeh.

Rudę przepaloną młotem tłuką na drobny piasek; niektórą icdnąk rudę surową tłuką na drobne kawałki. Kamień wapienny przepalony z rudą inięszaią , aby prędzey topniała.

Gdy; piec dostatecznie rozgrzany, na tydzień wypalała w nim 50. wbzków węgli, z pieca odbierają żelaza surowego cetńarów rgo. alho 150. Inne piece surowcu od iyo, aż do 190.. cetnatów'wedaią. Sie Zaś łedrie piece ronicy, .drugie więcey surowcu wydaią , to pochodzi od rudy gatunków. Na każdy r3z w pieee sypią rudy czwartą część Fuder; z żelaza surowego odlewała gęsi Ważące 11. albo r2. cetnatów , u niektórych pieców gęsi ważą tylko 4. albo 5. eecnarów. Cctnsr u pieców waży fantów KoloAskich 114 , w Miastach 112. Para koni może uciągnąć ieden Ruder, bierze w siebie 10. rujar. Miara iedna Iną dyartletra 3. ćwierci łokcia, iest: wysoka na pół łokcia, u góry iest węższa.

Zuzel z pieca odchodzący tłuką młotami, aby z niego żelaza Odebrać. Tłuką zaś zDzeł tra blasze żelażney , maiącey wiele dziur, iak przetak; dziury tak są wielkie , aby w me palec mógł się zmieścić. Pod blachą idą rynny pochyło z przegródkami, podobne -wyrażonym Plauehe Zł. des Famueeux , w przegródkach żelazo zatrzymuie się, a część lekśzą Woda odnosi. Żelazo, które z Zuziu odbieraią, wraz z rudą w piec sypią.

Formę od spodka zaprawy daią o 3. stopy wysoko. Zaprawę kwadratową stawiała z kamieni wielkich długich na półtora łokcia , a zaś szerokich i grubych na 3. ćwierci łokcia. Zaprawa iest długa na stop g |. Rudy wyzcy wspomnioney topią 30.Fuder, albo 480. cetnatów. Z każdego Fuder, albo. z cetnatów ifi, odbieraią żelaza surowego cetnatów' 3. lontów 38 , przeto z cetnarów 4S0. rudy, odbieraią surowcu 100. cetnatów'. Oprócz tego z pieca Wypuszczają Ji. albo 12, Fnder Zuziu , w którym ma-laza iest wiele; dawniejszy zuzel _t według ich powieści, dyle w sobie że, żelaza, ile ruda.

0 Frjszeriacb Czeskich'..

W Eryszerkaćli Czeskich ieden tylko iest piec. Daią w nim zaprawę z blach żelaznych ulanych , grubych na 3. albo 4. cale. Pod zaprawą daią .tamą i oddechy, aby niemi wilgoć odchodziła.- Młdt fryszerski waży 5. cetnatów. W każdej liyszeice., w tygodnia mogą wyfryszować go. alba