40

40

Podłoża dla heterotrofów Składniki pożywek

Źródło węgla. Najłatwiej przyswajalnym źródłem węgla i energii dla drobnoustrojów są cukry, a następnie glicerol i mannitol oraz niektóre kwasy organiczne. Najczęściej stosuje się glukozę, powszechnie wykorzystywaną przez większość drobnoustrojów jako źródło węgla i energii. Węglowodany do podłoża dodaje się w ilości 0,5-2%.

Źródło azotu. Większość drobnoustrojów wykorzystuje azot z połączeń nieorganicznych w postaci soli amonowych i wodorotlenku amonu oraz azotanów. Jon amonowy stanowi podstawowy związek w przemianach azotowych. Niektóre drobnoustroje mogą pobierać wolny azot atmosferyczny. Poza wymienionymi wyżej źródłami azotu, drobnoustroje czerpią również azot ze związków organicznych, niekiedy bardzo skomplikowanych. Należy tu wymienić przede wszystkim ekstrakty (wyciągi) z tkanek roślinnych i zwierzęcych oraz różnego rodzaju hydrolizaty białek zwierzęcych i roślinnych. Wszystkie te składniki są dostępne jako handlowe preparaty, w postaci proszków lub past. Należą do nich:

—    ekstrakty mięsne, wodne wyciągi z tkanki mięsnej, a także ekstrakty z serc i wątroby. Zawierają one substancje azotowe oraz węglowodany i witaminy rozpuszczalne w wodzie;

—    ekstrakty drożdżowe, obok związków azotu i węgla organicznego, stanowią bogate źródło witamin z grupy B;

—    peptony, specyficzne produkty częściowej, enzymatycznej hydrolizy białka, są głównym źródłem azotu organicznego w pożywce. W swoim składzie zawierają duże ilości wolnych aminokwasów i krótkich łańcuchów peptydo-wych. Peptony mogą zawierać również pewne witaminy, czasami węglowodany. W praktyce laboratoryjnej są znane różne gatunki peptonów, różniące się stopniem hydrolizy i składem aminokwasowym;

—    hydrolizaty enzymatyczne lub kwasowe białek mięsa, kazeiny, jaj, nasion soi. Stanowią bogate źródło aminokwasów. Obok peptonów są najczęściej stosowanym źródłem azotu organicznego w pożywce;

—    niekiedy źródłem azotu, wykorzystywanym jako substrat przez bakterie proteolityczne, są czyste białka, takie jak: żelatyna, kazeina bądź tzw. białka rodzime, np. białka jaja, surowicy krwi;

—    wolne aminokwasy są stosowane niekiedy jako dodatek do podłoża.

Czynniki wzrostowe. Wprowadza się je do podłoża w postaci roztworów syntetycznych witamin lub w formie wyżej już wspomnianych wyciągów:

•bbę: i wątrobowe »cl zsccfa jak: sok ■.cc. •% f słodowa.

S**e mineralne S

■BEZ. mangan, żclaz ■EKw ećnich soli nieć %sl~ rccaw ana do j ■bkd czne. Inne, jak n »±r>ę. utrzymują * aćecoe w wodzie ■ryn składnikom poka

Z*iazki korygują

a.:*.: alkalicznym (6,8 •aasr-m (5.0-6,0). Ko wg 1—5 N roztworów

Substancje różnic

m-' c_;ące ulegają pod ui uwidacznia się w zr Trrs-a^r.ienia itp.

Czynniki wybiórcz €i:ie krystaliczny, ziel ter. i: rozwój pewny iriĆEsrcrstroj ów.

r-nniki zestalając

\gar-agar jest to ! ■sspna w postaci włfl z mu Łatwo ulega uwo _: r w temperaturze esc yrisacharydem — Irrccoustroje nie wykc ■nowi on iedvnie czvi icsd 1,5-3%.

Żelatyna jest subst 90 :z w kolagen. Uph