40 (156)

Szkoła Konstruktorów

Fot. 5 Konstrukcja Michała Sznajderuka

Fot. 7 Wieszak Rafała Kozika

(...) Efekt końcowy okazał się pozytywny - wlutowałem układ do płytki, a akcelerometr montaż „przeżył" i działa - na rysunku 1 pokazany jest wykres, przedstawiający napięcie w trzech kanałach wyjściowych akcelero-metru podczas jego obracania i wstrząsania (pomiarów dokonano 10-bitowym przetwornikiem ADC z ATmega8). (...)

Elementy elektroniczne stają się coraz mniejsze i coraz trudniej je montować, zwłaszcza jeśli chodzi o miniaturowe obudowy typu BGA i LGA. Mniejsze kłopoty z montażem mają młodzi i bardzo młodzi elektronicy o dobrym wzroku i pewnej ręce. Więcej problemów, a czasem też niepotrzebnych obaw, mają elektronicy nieco starsi wiekiem, którzy zaczynali od dużych elementów przewlekanych i się do nich przyzwyczaili. Niech przedstawiony przykład będzie zachętą także dla tych mniej młodych elektroników.

A teraz zajmijmy się metodą termo-transferową. Michał Sznajderuk z Bielska Podlaskiego napisał: (...) chciałbym zaproponować urządzenie mechaniczne, [pozwalające łatwiej wykonać] płytki drukowane metodą termotransferu. (...) uczyni czynność przenoszenia tonera na płytkę o wiele bezpieczniejszą. Głównym elementem urządzenia jest płyta grzejna (stopa) starego żelazka (...) przykręcona do metalowego solidnego płaskownika (...) częścią prasującą do góry. (...) Żyłę żółtozieloną przewodu zasilającego obowiązkowo łączymy z metalową konstrukcją urządzenia. Zbudowane urządzenie jest solidne i dosyć ciężkie, co powoduje, że stabilnie stoi na stole warsztatowym. Dodatkową zaletą jest fakt, że płaskownik konstrukcji można dodatkowo przykręcić do blatu warsztatowego za pomocą ścisków stolarskich. Taka konstrukcja stanowi bezpieczną alternatywę dla akrobatycznych wręcz prób umieszczania żelazka w imadle w celu przeniesienia tonera. Muszę nadmienić, że urządzenie wykorzystuje oryginalny termostat żelazka regulowany przez otwór w płaskowniku, co pomaga ustawić optymalną temperaturę termotransferu.

Model pokazany jest na fotografii 5. Należy podkreślić konieczność zapewnienia bezpieczeństwa, między innymi przez dołączenie żółtozielonego przewodu uziemienia do metalowej konstrukcji oraz takie umieszczenie i osłonięcie przewodów i miejsc ich łączenia, by nie można było przypadkowo do nich dotknąć.

A oto kolejny e-mail w sprawie termotransferu. Stały uczestnik Szkoły, 16-letni

Rafał Kozik z Bielska-Białej, przedstawił dwie propozycje: wieszak na narzędzia i deskę do prasowania płytek drukowanych.

Oto fragmenty opisu:

Deska do prasowania. To urządzenie jest moim wkładem w termotransferową metodę wykonywania płytek drukowanych.

(...) Podstawę stanowi blat kuchenny, który można zakupić w marketach budowlanych (...) wystarczy około 15 cm (zależy od szerokości żelazka). Do dociskania zostały wykorzystane kawałki gwintowanego pręta o średnicy lOmm (...) 8 nakrętek zwykłych oraz 4 „motylki" także o średnicy lOmm. (...) W punkcie ksero wykonuję kopię projektu płytki na papierze kredowym. Później przyklejam wydruk do laminatu za pomocą papierowej taśmą klejącej, żeby nie przemieścił się w czasie kopiowania. Na blat kładę jedną warstwę materiału (bawełnianą chusteczkę do nosa), później laminat (papierem do góry), następnie żelazko i blaszki. Całość skręcam „ motylkami” dość mocno, ale tak, aby nie zniszczyć żelazka. Później ustawiam temperaturę na wełnę (2 kropki) i grzeję przez 10 minut. Gotową „kanapkę" przedstawia fotografia 6. Następnie wyłączam żelazko i zostawiam do ostygnięcia (około 20 min). Płytkę odmaczam w zimnej wodzie i delikatnie ściągam papier. Później niedoróbki poprawiam wodoodpornym mazakiem. Trawię w wodnym roztworze B327 (nadsiarczan sodu).

Wieszak na narzędzia. Mam problem z utrzymaniem porządku w warsztacie. Z jednej strony chciałem mieć wszystkie narzędzia pod ręką, ale jeśli trzymałem je na stole, to zwykle pokrywały się stertą innych rzeczy. Dlatego postanowiłem znaleźć takie miejsce, żeby zawsze były w zasięgu wzroku. W sklepach z narzędziami są dostępne podobne wieszaki, ale stwierdziłem, że samodzielne wykonanie czegoś podobnego nie będzie trudne, a na pewno tańsze. Użyłem płyty MDF 70x70x1cm. Na półkę wykorzystałem heblowaną deskę o szerokości 5 cm i grubości 2 cm. Listewka modelarska posłużyła mi do zabezpieczenia przedmiotów przed spadnięciem z półki. (...) Fotografia 7 pokazuje gotowy wieszak, z doklejoną już listewką zabezpieczającą drob-

Rys. 1

Fot. 6 „Deska” Rafała Kozika

ne przedmioty przed zsunięciem się z półki.

Dwa następne rozwiązania też dotyczą ulepszeń metody ter-motransfe-rowej. Jak wiadomo, jednym z najważniejszych etapów, decydujących o końcowym efekcie, jest właśnie przenoszenie tonem z papieru/folii na miedź płytki dmkowanej. Często do tego celu wykorzystywane jest właśnie żelazko, ale wielu elektroników stwierdziło, że lepsze są inne sposoby grzania, które zapewnią powtarzalne warunki, w tym niezmienną temperaturę, określony czas grzania i stałą siłę docisku. Dlatego wykorzystywane są popularne i tanie laminatory, które można nabyć dosłownie za kilkadziesiąt złotych. Trzeba jednak wiedzieć, że standardowo temperatura laminowania na

gorąco dokumentów wynosi około +120°C, natomiast podczas przenoszenia toneru na płytkę lepsze wyniki uzyskuje się w wyższych temperaturach. Dlatego laminatory są przerabiane „na cele elektroniczne”. Polega to zwykle na dodaniu jednego rezystora w obwodzie czujnika temperatury, kontrolującego temperaturę wałków - szczegóły można

44 Listopad2010 Elektronika dla Wszystkich