43 (113)

p

Ho/J/i*l III

NYS11 M ( IIK/l A( IJAŃSKI \vy< HOWANfA /. ZalotfHla ty Memu ehrzeieijofnhtego

Wychowaniechrześcijańskie rozwijające >ię w ciągu prawie 2000 lat, stało się aż do czasów nowożytnych podstawą tradycji wychowania europejskiego w ogóle, dlatego też musi być poznane na początku, aby móc zrozumieć, dlaczego jest często atakowane przez inne systemy.

a) Podstawę światopoglądową jego tworzy religia objawiona przez Jezusa Chrystusa, regulująca stosunek osobowy człowieka do Bogn ru podstawie wiary jako rozumnego posłuszeństwa prawdom ogłoszonym przez Boga (teizm) Wiata /as je»t ufnością i wiernością Bogu objawionemu jako dobrowolna odpowiedź człowieka na nadprzyrodzone wezwanie Bo/r Prawdy objawione przez Chrystusa i przekazane przez Kolegium apostołow Kościołowi jako wybranemu Ludowi Bożemu zostały ujęte w symbol apostolski Credo ( .Wierzę”’³),a przez teologię usystematyzowane w postaci dogmatów wiary, wiród których naczelne miejsce zajmuje nauka o istnieniu i życiu Boga Trójosobowego, który w jedności Trójcy Sw pracz Boga Ojca świat stworzył, pracz Jego Syna Chrystusa świat zbawił, a przez Ducha Świętego świat uświęca. Tak z dogmatu trynitamego wynikają dalsze dogmaty podstawowe dla wychowania chrzęścijatiskiego, a mianowicie' dogmat stworzenia, odkupienia i uświęcenia³⁴

Teologia posoborowa stara się przybliżyć ludziom współczesnym głębsze rozumienie prawd wiary, ale odchodząc od sformułowań schołastycznych mc może naruszyć zespołu prawd Credo Dlatego używa nowych określeń dla treści dogmatycznych. I tak w płaszczyźnie horyzontalnej, poziomej, istniejącego świata mówi o darach stwórczych, a w płaszczyźnie wertykalnej, pionowej, nadprzyrodzonego życia Bożego laski o darach zbawczych, tym także o darach uświęcających człowieka Jednakże próby nowego ujęcia me są jeszcze ustalone, stąd treść dogmatyczną wiary, którą ma nowa teologia bez uszczerbku ująć, da się w skrócie przedstawić w tradycyjnym języku teologicznym

¹¹ Por J ft a I / i u y r, Wprcnsadzm* » rh/lry ifiihthu- K/akoW 1970 ¹⁴ Ks A Wifkowiifc Prapt drutyka troU/tti kt/ioUtkirJ Pty/na/i 1959

Dogmat o stworzeniu gtog), ze odwiecznie istiitejąi , Bóg („Jestem, (.(óry jesieni’" (♦'y ?,/7j »w<;j.| Wszechmocą i Wołg stworzył z nicości (_fi nihilo) gniotów, świat i człowieka jako wyraz swej Mądrości, Dobroci i Miłości. Człowiek utworzony na „obraz i |K>dobieńsiwo” Bo/f /ostał obdarzony duszą, posiadającą ro/um i wolną wołg Jednakże pierwszy człowiek zgrzeszył mc usłuchawszy nakazu Hożego, utracił laskę Hożą i stan nadprzyrodzonej szczęśliwości

Dogmat o odkupieniu mówi, źe Syn Boży przez Wcielenie w natuię judzką za przyzwoleniem swej Maiki, Maryi (Jlar - mech się stanic), dokonał drogą Ofiary krzy/owej odkupienia ludzkości z grzechu pierworodnego, przebłagał gniew Boży i pojednał człowieka z Bogiem, przywracając mu dziecięctwo Hoże.

Dogmat o uświęceniu wreszcie wskazuje na to, ze Chrystus Zmartwychwstały zesłał Ducha Św., który w Kościele jako jego Dusza działa uświęcające przez łaskę, czyli konieczną pomoc Bożą do zbawienia udzieloną przez 7 Sakramentów św., odpowiadających potrzebom rozwojowym człowieka.

Ponieważ dramat życia ludzkiego kończy się śmiercią (..A jak postanowione ludziom raz umrzeć, a polem sąd" • Hhr 0J27), toteż pozostałe dogmaty eschatologiczne o rzeczach ostatecznych o sądzie za dobre lub złe życie, o zmartwychwstaniu ciał i życiu wiecznym w szczęściu lub w odrzuceniu od Boga stwarzają ważne motywy dla kształtowania życia i moralnego postępowania chrześcijańskiego W całości biorąc, oparte na tych dogmatach wychowanie chrześcijańskie ma charakter teo- Chrysio-1 ekłezjocemryczny¹⁵ Osią centralną jest tu łaska Boża. wysłużona przez Chrystusa i udzielana przez Ducha Św , polegająca nu dopuszczeniu człowieka do udziału w życiu nadprzyrodzonym. Stąd też celem całego wychowania chrześcijańskiego według encykliki Piusa XI (Ditini lllius Magistri z 1929 r.) jest współdziałanie człowieka z łaską nad urobieniem doskonałego chrześcijanina jako człowieka nadprzyrodzonego naśladującego Chrystusa i żyjącego Jego mocą sakramentalną¹'’ Dogmat o grzechu pierworodnym uzasadnia bli/cj ten cci, wskazując na istniejące rozdarcie w natur/e ludzkiej, skłócenie jej namiętności, osłabienie rozumu i skłonność do

"ti <i c II o v r c. l-e Ctilholicltmr. tri Ptdutogur > <« Pedagogie, Biinicllcc: 1930 t 420-423

** Pi us XI. Encyklika /// dz cyi , < 66 u.

95