44
mu okrzyki: "nie słychać, głośniej"!
7. - Obserwacja uczestników podczas zajęć.
Treści przekazywane podczas wykładu lub innych zajęć wywołuję u uczestników pewnę reakcję - może to być zaciekawienie, znużenie, senność itp. Reakcja audytorium nie może być instruktorowi obojętna, dlatego powinien stale obserwować swoją grupę, by odpowiednio reagować na spostrzeżone zjawiska. Największe niebezpieczeństwo dla instruktora stanowi pojawiająca się podczas wykładu senność słuchaczy lub rozproszenia uwagi i zajmowanie się sprawami ubocznymi np. rozwiązywaniem krzyżówki lub rozmową z sąsiadką. Jest to sygnał, że stracili zainteresowanie o-mawianym tematem. Przyczyną mogło stać się złe opracowanie wykładu /treści/ lub nudny sposób przekazu /forma/. Abstrahując od przyczyny, zajęciom grozi fiasko i trzeba niezwłocznie podjąć kroki do zmiany klimatu odbioru. Należy wprowadzić jakiś czynnik ożywiający odbiorców, np. opowiedzieć ciekawą, dowcipną anegdotę, podać zadanie do rozwiązania, przedstawić kontrowersyjną tezę itp. Można przeprowadzić zmianę kolejności omawianych zagadnień, aby prawidłowo wykorzystać zjawisko falowania uwagi, ożywić swój styl mówienia itp. a w krytycznym przypadku ogłosić przerwę nawet niezgodnie z zaplanowanym czasem. Stojąc przed audytorium zwracamy się jakby do konkretnych osób, zmieniając często obiekt swego"patrze-nia" - niech każdemu się wydaje, że wykładowca zwraca się osobiście do niego.
8. - Wielu wykładowców uważa, że jeżeli już w ogóle przygoto
wali konspekt, to nie należy z niego korzystać podczas zajęć lub trzeba to robić w sposób niesłychanie dyskretny, by nikt ze słuchaczy tego nie spostrzegł. W mniemaniu tych ludzi, posługiwanie się konspektem ma świadczyć jakoby o ich braku wiedzy. Trudno o bardziej nierozumne twierdzenie. Jak już wspomniałem, konspekt jest planem mojej pracy i sam fakt opracowania go świadczy już pozytywnie o moim podejściu do zajęć, jest niejako wyrazem szacunku dla ludzi, którzy będą mnie słuchać. Dlatego z konspektu należy korzystać w sposób widoczny. Najlepiej położyć go w dogodnym do odczytywania miejscu i zaglądać do niego w miarę potrzeby podczas zajęć. Również według niego śledzimy czas przebiegu zajęć.
Nie znaczy to, że mamy być przywiązani "nieruchomo" do miejsca, gdzie konspekt leży. Wolno jest zmieniać swoje miejsce, zatrzymać się przy konspekcie, zamilknąwszy na parę chwil, przeczytać to co potrzebujemy i kontynuować wykład. Wolno nam również wziąć konspekt do ręki i trzymając go prowadzić zajęcia. Zachowujemy się podczas wykładu naturalnie, tak jak wynika to z potrzeb prowadzonych zajęć.
Podane uwagi dotyczą prowadzenia wszelkiego rodzaju zajęć dydaktycznych.
Obecnie przedstawię skrótowo niektóre metody prowadzenia zajęć teoretycznych.
Wykład
Najczęściej stosowaną formą w szkoleniu żeglarskim jest wykład - najwyższy i najtrudniejszy zarazem stopień metody słownej. Wymaga on tak od instruktora jak i słuchaczy wysokiego poziomu