472 (7)

sygnalizowany jest więc w lym przypadku przez mniej liczną grupę neuronów nie-nasyconych oraz pr/ez wzrósł liczby aktywnych neuronów.

Liczba impulsów czynnościowych na sekundę w poszczególnych neuronach nie jest jedyną informacją o bodźcu dostępną w nerwie słuchowym Dla częstotliwości mniejszych od 5 kHz przebieg wyładowań neuronów odzwierciedla strukturę czasową bod/ca. Wyładowania te mają tendencję do występowania dla ściśle określonej fazy bod/ca akustycznego, choć nic muszą występować w każdym okresie bod/ca. Zjawisko to nazywane jest synchronicznością fazo»q. Zatem interwały czasowe między kolejnymi wyładowaniami są całkowitymi wielokrotnościami okresu bod/ca Odstępy te zawierają jednoznaczną informację o częstotliwości sygnału. Dokonując określenia częstotliwości sygnału nasz układ słuchowy opiera się na informacji o tym. które z neuronów są aktywne oraz na odstępach czasowych pomiędzy impulsami Synchroniczności fazowej nie obserwuje się dla częstotliwości powyżej 4-5 kHz. Granica ta związana jest z czasem, po którym przywracany jest stały, ujemny potencjał komórek rzęskowych. W przypadku tych częstotliwości okresy czasu pomiędzy kolejnymi otwarciami kanałów jonowych są zbyt krótkie, aby w komórkach tych potencjał powrócił do swej pienwtnej wartości. Stała depolaryzacja tych komórek powoduje, że neurony generują impulsy w przypadkowych chwilach czasu.

Synchroniczność fazowa odgrywa zasadniczą rolę w percepcji wysokości, dyskryminacji częstotliwości, lokalizacji źródeł d/więku oraz w dyskryminacji natężenia dźwięków.

15.4. Percepcyjna analiza dźwięku w układzie słuchowym

Aleksander Sfk

15.4.1.    Progi słyszalności i percepcja głośności

15.4.1.1.    Progi słyszalności

Próg słyszalności (próg absolutny, próg detekcji sygnału) jest najmniejszym poziomem natężenia d/więku. który wywołuje spostr/egalne wrażenie słuchowe. W jednej z metod pomiaru progu słyszalności d/więki prezentuje się słuchaczom za pomocą słuchawek, a pomiaru natężenia dokonuje się za pomocą małego mikrofonu umieszczonego w kanale słuchowym. W innej metodzie d/więk prezentowany jest przez głośniki, w kabinie bezechowej, a pomiaru poziomu dźwięku dokonuje się w tym miejscu pola d/więkowego. w którym uprzednio usytuowany był środek głowy słuchacza. Rezultaty uzyskiwane na podstawie dwóch opisanych metod różnią się nieco, ponieważ zarówno głowa, małżowina uszna, jak i przewód słuchowy zewnętrzny mają wpływ na pole d/więkowe. Przykładowy próg słyszalności uzyskany w warunkach odsłuchy w polu swobodnym przedstawiono na rycinie 15.19 (najniższa krzywa). Zakres częstotliwości d/więku wywołującego wrażenie słyszal-

472