48 49 (32)

nauczyć i rozwijać ćwiczeniami. Najbardziej obiektywną ocenę jakości opisu dać może osoba, dla której przedstawione zagadnienie jest zupełnie obce, a która na podstawie opisu wykaże jego zrozumienie. Formę opisu musimy stosować wówczas, gdy nie ma możliwości ukazania przedmiotu lub zjawiska w jego naturalnej czy modelowej postaci, tam, gdzie jedynym punktem odniesienia musi być wyobraźnia słuchaczy.-Opowiadanie

Sięgając do przykładów literatury pięknej, spotykamy w niej szereg opowiadań relacjonujących przebieg zdarzeń dotyczących spraw historycznych, geograficznych, życiowych itp. Stosowany tu styl nacechowany jest barwnością i bogactwem słów tworzących piękne formy językowe, a pobudzające jednocześnie wyobraźnię i odczucia estetyczne.

W szkoleniu żeglarskim stosuje się opowiadania jako tło dla przedstawienia konkretnego zagadnienia, ewentualnie materiału wyjściowego dla przeprowadzenia dyskusji.

Dyskusja

Nazywa się ją często wyższym stopniem pogadanki bo też wymaga ona już pewnych umiejętności w wypowiadaniu sądów, zdań', opinii. Zarówno pogadanka jak i dyskusja powinny opierać się na pewnej wiedzy słuchaczy w omawianym temacie. Im większa znajomość problemu występuje w grupie, tym stosowanie formy dyskusji jest bardziej pożądano i uzasadnione.

Dyskusję rozpoczyna krótkie wprowadzenie opisujące jakie zagadnienia będziemy chcieli podczas niej wyjaśnić. Następnie przedstawia się problem lub konkretne pytanie skierowane do wszystkich, a nie jednego słuchacza. Należy dać czas do namysłu i oczekiwać chętnego do wypowiedzi. Wiemy, że najtrudniej zaczęć jest temu pierwszemu - skrępowanie otoczeniem, nieśmiałość, obawa "wygłupienia się" - to czynniki hamujące dyskusję. Olatego - wskazówka metodyczna - pierwsze kwestie powinny być łatwe, na temat których każdy mógłby zabrać głos. To ośmiela, prowokuje innych do zabrania głosu. Przełamanie pierwszych wewnętrznych oporów słuchaczy pozwala na stopniowe utrudnianie pytań. W przypadku, gdy wypowiedź dyskutanta nie przynosi pełnego, jednoznacznego wyjaśnienia kwestii, czasem dobre efekty może przynieść zapytanie w sensie kontrowersyjnym, po którym słuchacze podzielą się opiniami na dwa obozy, przytaczając argumenty potwierdzające ich mniemanie. Instruktor syntetyzując je, winien doprowadzić do ustalenia prawidłowego sądu. Wynikiem dyskusji powinno być ostateczne wyjaśnienie problemów, które w założeniu były jej celem. Pozostawienie ich w stanie rozproszonym nie dałoby pożądanego, dydaktycznego efektu. Dlatego należy zakończyć dyskusję tzw. podsumowaniem, w którym instruktor, opierając się na głównych stwierdzeniach, odtwarza w skrócie drogę myślową od założeń, przez przyjęte ustalenia do ostatecznego rozwiązania. Taka synteza stawia przedmiot dyskusji w jasnym, logicznym, przekonywującym układzie, stanowiąc etap utrwalenia wiedzy.

Pogadanka

W ogólnej koncepcji przypomina ona zwykłą rozmowę, w której instruktor przedstawiając temat, stawia pytania, problemy oczekując odpowiedzi na nie. Forma ta nie wyklucza jednak możliwości zadawanie pytań ze strony kursantów. Jednym z niebezpieczeństw czyhających na niedoświadczonego instruktora jest