493

dzalne — fenolowe, aminowe (mocznikowe i melaminowe), epoksydowe, poliestrowe, silikonowe i inne lub termoplastyczne, np. celulozowe, kauczukowe, winylowe.

^aa* *nala wv-^lałosci złącza ^Jbu klejenia, wypadku nie-

mydła lub albuminy. Służy do klejenia papieru, dykty, tapetowa-

(stan?.

ułatwiającymi wiązanie (np. boraks lub krzemian sodu), zwiększającymi płynność (np. chlorek magnezu lub mocznik) oraz wytrzymałość (aldehyd mrówkowy) i plastyfikatorów (np. cukier lub

erzchniwe. ilgoć i tern-lic, tak jak glera (pyt •oczątkowe

to zmiana

dzie przez totempe-zymałośd

;zyny V

trzymałościowej. Klejone złącza wykazują dobrą wytrzymałość na ścinanie, gorszą na odrywanie. W niektórych przypadkach wytrzymałość złącza może być większa niż klejonego materiału.

20.4. Jaka jest klasyfikacja klejów?

Kleje można sklasyfikować wg różnych kryteriów. Pod względem pochodzenia dzielimy je na:

a)    naturalne nieorganiczne — siarka, tlenochlorek magnezu, krzemian sodu (szkło wodne), borany,

b)    naturalne organiczne — skrobia, dekstryny, gumy roślinne, białkowe (zwierzęce, rybne, albuminowe, kazeinowe),

c)    syntetyczne — oparte na żywicach; termo- lub chemoutwar-

W zależności od temperatury utwardzania kleje dzielimy na utwardzalne na zimno, ciepło (40+100°C) i gorąco (powyżej 100°C). Pod względem przeznaczenia kleje można podzielić na kleje do drewna, papieru, skóry, metali, ceramiki lub uniwersalne.

20.5. Co to jest klej skrobiowy?

Klej skrobiowy, nazywany klajstrem, wytwarza się ze skrobi (najczęściej ziemniaczanej), różnymi metodami. Możliwe są dodatki nia. Jest także stosowany w introligatorstwie. Nie jest odporny na wilgoć i czynniki biologiczne.

20.6. Co to jest klej dekstrynowy?

Jest to klej roślinny, który jest roztworem dekstryn z dodatkami gliceryna). Wytwarza się wiele gatunków w postaci proszków (rozpuszczalnych w wodzie) lub płynnej o różnej konsystencji i barwie (od żółtej do popielatej). Kleje te są stosowane do papieru (zwłaszcza kopert, znaczków, etykiet). Mogą też być wykorzystane do klejenia skóry, drewna i tkanin. Nie są odporne na wilgoć.

20.7. Co to są kleje kazeinowe?

Są to kleje otrzymywane z kazeiny (produktu zwierzęcego, wytwarzanego z mleka). Znane są pod nazwą Certus. Kazeinę miesza się z wapnem gaszonym, fluorkiem sodu, zasadowymi solami sodu

493