4 (888)

2008-11-13

Jonity naturalne (zeolity): głównie minerały będące uwodnionymi glinokrzemianami wapniowymi i sodowymi o luźno upakowanej sieci krystalicznej, w której podstawowymi elementami budowy szkieletu są tetraedry Si0₄ i AIQ₄

°\₈/v/\ /\“/

_o/\ _o/\ _or \ A_o

Zeolitami są również urodzajne gleby, które mają zdolność wymiany zarówno anionów jak i kationów, są więc wymieniaczami amfoterycznymi.

W tetraedrach jony Al^3ł są otoczone jonami O²- lub grupami OH , a powstały nadmiar ładunków ujemnych jest równoważony przez kationy litowców lub berylowców, które nie są wbudowane w szkielet, ale luźno związane znajdują się w kanałach sieci krystalicznej.

Jonity półsyntetyczne: to wymieniacze pochodzenia naturalnego poddane przemianom chemicznym modyfikującym ich właściwości, są to głównie węgle sulfonowane.

Jonity syntetyczne: najbardziej wartościowe to syntetyczne żywice organiczne, nierozpuszczalne w wodzie i w niektórych rozpuszczalnikach organicznych.

Schematyczna budowa:

gdzie:

R - szkielet polimeru

A- - związana z polimerem grupa anionowa (np. COO-)

M⁺ - kation jonowo związany z grupą A zdolny do oddysocjowania (np. jon metalu lub H⁺)

B⁺ - związana z polimerem grupa kationowa (np. =NH₂⁺)

X- - jonowo związany z grupą B anion zdolny do oddysocjowania _(np. OH )_

	Grupy funkcyjne
kationitów:	anionitów:
(-S03)- H^+ - sulfonowa	(-NHg^OH- - aminy l-rzędowe
(-COO)- H^+ - karboksylowa	(=NH2)^+ OH- - aminy ll-rzędowe
(-O) H*- fenolowa	(=NH)*Of+ - aminy lll-rzędowe
(-S) H^ł - tiolowa	(=N-)^ł OH- - czwartorzędowe amoniowe
Wymieniacze jonowe pochodzenia organicznego mają bardzo silnie rozwiniętą powierzchnię. Rozpuszczalnik i jony z roztworu mogą swobodnie dyfundować do wnętrza sieci wymieniacza i wchodzić w reakcję z jonami grup funkcyjnych jonitu.

4