52 (140)

58 Obróbki powierzchniowe

58 Obróbki powierzchniowe

ces prowadzi się w kąpieli cyjanowo-cyjanianowej z dodatkiem do 0,3% Na₂S, temperatura ok. 550°C, czas 0,5 - 2 h. Uzyskuje się warstwę o grubości do 30 |im i twardości 400 - 650 HV. Główne zastosowania to narzędzia i elementy maszyn kłonne do zacierania.

2.25. Co to jest borowanie i na czym polega?

Borowanie jest to obróbka cieplno-chemiczna polegająca na nasycaniu warstwy powierzchniowej stali borem¹ (rys. 2.5). W wyniku borowania powstają związki boru z żelazem, zwane borkami: FeB i Fe₂B o charakterystycznej kolumnowej budowie i wysokiej twardości ok. 2000 HV, z tym że borek bogatszy w bor FeB jest twardszy, ale i bardziej kruchy. Warstwy borowane cechują się bardzo dużą odpornością na ścieranie i są zwykle stosowane w tych przypadkach, gdy smarowanie jest skąpe lub gdy nie może być stosowane w ogóle. Borowanie jest wykorzystywane także do utwardzania narzędzi, głównie do przeróbki plastycznej, jak: ciągadła, korki, matryce, walce itp. Borowanie można przeprowadzać w ośrodkach stałych (proszkach), ciekłych lub gazowych (także metodą jonową) lub w pastach.

Rys. 2.5. Struktura warstwy borków FeB i Fe₂B na stali

2.26. Jak jest realizowane borowanie w ośrodkach stałych?

Borowanie w ośrodkach stałych realizuje się podobnie jak nawęglanie w skrzynkach, z tym że mieszanka borująca składa się zwykłe ze sproszkowanych składników: węglika boru B₄C (15 - 35%) lub żelazoboru z dodatkiem aktywatorów, np. 1,5% NH₄C1 i 1,5% NaF oraz wypełniacza (A1₂0₃) przy temperaturze 950°C. Czas ok. 6 h. Inną odmianą jest borowanie metodą aluminotermiczną

1

Proces borowania jest obszernie opisany w monografii K. Przybyłowicza Teoria i praktyka borowania stali. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 2001.