93763839

wynikiem przecinania się dwóch powierzchni przyłożenia. Prowadzenie wiertła dwuostrzowego w otworze zapewniają dwie łysinki rozmieszczone śrubowo na walcowej części roboczej.

Rys.l. Budowa wiertła krętego, a) z chwytem stożkowym, b) z chwytem walcowym

Chwyt walcowy posiadają wiertła o małych średnicach, gdzie moment jest przenoszony przez tarcie na styku ze szczękami uchwytu wiertarskiego. Stożek Morse'a wraz z płetwą występuje w przypadku wierteł o większych średnicach przenoszących duże momenty obrotowe.

Za pomocą wierteł wykonuje się otwory walcowe na gotowo, otwory pod rozwiercanie lub pogłębianie, oraz wstępne otwory pod gwinty.

Popularne wiertła kręte monolityczne są najczęściej wykonane w całości ze stali szybkotnących (HSS). Dodatkowo można zwiększyć ich trwałości stosując pokrycia (TiC, TiN, AI2O3, AION, TiCN). Do produkcji wierteł stosuje się również spiekane węgliki metali trudnotopliwych, a także cermetale. Materiały te umożliwiają obróbkę z kilkakrotnie większymi prędkościami skrawania. Dodatkowo takie wiertła mają znacznie dłuższą żywotność od tych ze stali szybkotnącej, zaś wiercone otwory charakteryzują się wyższą dokładnością. Niestety wiertła te są wrażliwe na wyboczenie i łatwo ulegają zniszczeniu z powodu niskiej wytrzymałości materiału na zginanie.

Oprócz monolitycznych stosowane są również wiertła kręte z ostrzami z węglików spiekanych (lutowane lub składane). Z racji większych wymiarów służą one do obróbki otworów o średnicach powyżej 16mm. Tego typu narzędzia posiadają wewnętrzne kanały doprowadzające pod ciśnieniem ciecz chłodząco-smarującą, która dodatkowo ułatwia odprowadzanie wiórów ze strefy skrawania. Wydajność takich wierteł jest wysoka, zaś zużyte ostrza można wymienić.

Wiertła do głębokich otworów zwane inaczej wiertłami lufowymi są przeznaczone do wiercenia otworów o długości 15d-100d i więcej. Wiertło składa się z części roboczej wykonanej ze stali szybkotnącej lub węglika spiekanego, rury cienkościennej ze stali

5