55 (305)

Ol ł«li-łoiak i:rdX VJ Ss>łL»-Sk<>.xav troi ł, ,¹'oh^,,*ii    2Cl)7

ISBN '*7H-tó-0l -15JIM-S w by MPWN JlD?

ROZDZIAŁ 4 Wartości izasady polityki społecznej 77

połączoną z bardzo pragmatycznym i elastycznym podejściem do sposobów i tempa ich osiągania.

Postęp spolec/ny jest to taki ciąg zmian społecznych, któremu przypisujemy pozytywne cechy; dzięki niemu przybywa zrealizowanych wartości, a społeczeństwo zbliża się do wzorca .dobrego społeczeństwa". Natomiast terminy „wzrost" i „rozwój" są pozbawione tego aksjologicznego wydźwięku i mają czysto opisowy charakter.

Sam autor tej definicji, pod wpływem bardzo pesymistycznej oceny tendencji społecznych na świccie i w Polsce, chętniej pisał o regresie społecznym, będącym prostą odwrotnością postępu. Tak więc. jeśli nawet nic mamy dość pewności siebie i sił, by ważyć się na organizowanie postępu społecznego i przekonywanie innych do swojego systemu wartości, to na pewno powinniśmy decydować się na ucieczkę przed regresem społecznym. Przydatne okazuje się wówczas pojęcie kwestii społecznei (zob. rozdz. 10).

Mimo sporów doktrynalnych i obaw przed apriorycznym narzucaniem schematów rozwoju w poszczególnych społeczeństwach i w całej wspólnocie międzynarodowej, wyłania się stopniowo coś w rodzaju „kanonu współczesnej cywilizacji"; jest to kanon wartości i zasad zapisywanych w rozmaitych dokumentach międzynarodowych pod nazwą praw człowieka i swobód obywatelskich.

O ile kanon swobód obywatelskich (inaczej: praw politycznych lub praw wolnościowych) rzeczywiście został powszechnie zaakceptowany i mało kto śmie go kwestionować, to samo istnienie praw socjalnych stanowiących integralny element polskiej ustawy zasadniczej budzi wciąż duże opory wśród polityków nicmających jeszcze dostatecznej orientacji w normach wynegocjowanych na święcie i w Euro-pic. Jeśli chodzi o P.uropę, to zostały one zapisane w dokumencie Rady Europy uchwalonym w 1961 roku, następnie rozszerzanym, a przez Polskę ratyfikowanym w 1997 roku, tj. w F.uropcjskicj Karcie Społecznej (zob. rozdz. 10).

Zasady polityki społecznej .Między aksjologią a prakseologią

Polityka społeczna jest realizowana wedle ogólnych dyrektyw i reguł, które określa się jako zasady polityki społecznej¹. Są one związane z wartościami określającymi jej ecie, ale także ze stylem polityki społecznej (zob. ro/dz. 5) oraz z modelem postulowanej i/lub realizowanej polityki społecznej (zob. rozdz. 9). Wybór zasad dokonuje się zatem na pograniczu aksjologii i prakseologii’.

1

Barbara Szatur-Jaworska, Polityki społecznej zasady, haski w: Leksykon, s. H9.

^: Tadeusz Kotarbiński, pionier i współtwórca ogólne) teorii sprawnego działania, zwanej prakseologia. napisał traktat o dobrej robocie (1955).