5 (1293)

RADOMSKO W POŁOWIE XIX STULECIA

Radomsko w połowie XIX wieku było niewielkim miastem w granicach Królestwa Polskiego będącego pod zaborem rosyjskim. Jednakże liczba ludności systematycznie wzrastała. Jeśli w 1810 r. miasto liczyło ponad 1000 mieszkańców to już w 1830 r. dwukrotnie więcej, a w 1857 około 3000. W roku 1861 liczba mieszkańców wzrosła do 3890. Niegdyś miasto powiatowe, znalazło się po reformie administracyjnej w roku 1845 w powiecie piotrkowskim guberni warszawskiej.

Jeszcze w latach 40-tych XIX w. miasto miało charakter rolniczy. Z uprawy roli utrzymywały się w 1842 r 232 rodziny, z rzemiosła jedynie 38. W kilkanaście lat później, w 1855 r. sytuacja radykalnie się zmieniła. Z rolnictwa utrzymywało się 165 rodzin, a z rzemiosła 387. W drugiej połowie XIX w., obok tradycyjnych rzemiosł jak: piekarz, młynarz, farbiarz, garbarz itp. pojawiły się nowe — zegarmistrz, złotnik, kapelusznik, cukiernik. Wzrastało znaczenie targów i jarmarków. Wpływ na życie miasta zaczynała wywierać kolej warszawsko-wiedeńska oddana do użytkowania w całości w roku 1848.

Miasto nabierało nowoczesnego kształtu urbanistycznego. Począwszy od 1828 r. obowiązywał kolejny „plan regulacji" określający zabudowę miejską. Co prawda nie zawsze przestrzegano zarządzenia zabraniającego wznoszenia budynków drewnianych w rynku i przy głównych ulicach, ale efekty były widoczne. Rynek w 75% posiadał zabudowę murowaną, gorzej było na peryferiach. W roku 1837 na ogólną liczbę 214 domów przypadło: 13 piętrowych murowanych, 18 parterowych murowanych i 183 drewnianych. Na szeroką skalę rozpoczęto brukowanie ulic. Wybruko-

1. Stacja kolejowa w Radomsku w XIX wieku

5