5 (1399)

Powyższy schemat uwzględnia tylko dwa sektory gospodarki; sektor gospodarstw domowych i sektor przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa wytwarzają dobra i usługi konsumpcyjne, wykorzystując dostarczane im przez gospodarstwa domowe czynniki wytwórcze. Gospodarstwa domowe otrzymują w zamian wynagrodzenie w postaci zysków, rent, płac, procentów. Dochody przez nie otrzymywane kierowane są następnie na rynek, na którym następuje ich wymiana na dobra i usługi dostarczane tam przez podmioty gospodarcze, które dzięki temu kreują własne dochody, niezbędne im do zakupu czynników wytwórczych. Procesy powyższe ciągle się powtarzają w kolejnych cyklach.

Na podstawie tego schematu można zaprezentować proces powstawania i obliczenia Produktu Krajowego Brutto {PKB - to suma wartości wytworzonej przez dane społeczeństwo w ciągu roku - bardziej szczegółowo w dalszej części);

1.    PKB możemy liczyć jako sumę dóbr i usług (K) dostarczanych na rynek przez przedsiębiorstwa.

2.    PKB to również suma dochodów otrzymywanych przez gospodarstwa domowe w zamian za dostarczane firmom czynniki produkcji - Y.

3.    To także suma wydatków gospodarstw domowych na zakup dóbr i usług - C.

Bez względu na sposób obliczania, wielkość PKB będzie zawsze taka sama.

Powyższy schemat możemy bardziej urealnić przyjmując, że część dochodów gospodarstw domowych jest oszczędzana, oraz że firmy produkują także dobra inwestycyjne, niezbędne do odtwarzania i rozszerzania ich potencjału.

Schemat nr 2. Ruch okrężny z uwzględnieniem oszczędności i inwestycji

GOSPODARSTWA    PRZEDSIĘBIORSTWA

DOMOWE

Usługi (podaż ) czynników produkcji (praca, kapitał i ziemia) ¹

*    Dochody czynników produkcji (płaca, zyski, odsetki, czynsze, renty) -Y ”

Oszczędności (S) to nie skonsumowana część dochodów gospodarstw domowych. Wyższymi oszczędnościami cechują się gospodarstwa o wysokich dochodach, do których głównie zalicza się właścicieli fum.

Inwestycje (I) polegają na zakupie nowych dóbr kapitałowych przez przedsiębiorstwa.¹ Właściciele firm inwestują, wydając własne nie skonsumowane dochody,

1

Pojęcie inwestycji ujmuje również zapasy, traktowane jako dobra na rzecz przyszłej produkcji. Są to inwestycje w kapitał obrotowy'.