5 (242)

tów na podstawie dźwięku, i po ukończeniu dziesięciu miesięcy będzie miało trudności w poszukiwaniu źródeł dźwięku, a co za tym idzie zabraknie mu silnego źródła motywacji do samodzielnego poruszania się.

Eksperymenty z produkowaniem dźwięków

Jeżeli w otoczeniu dziecka stworzone zostaną odpowiednie warunki, zacznie ono eksperymentować z przedmiotami i odkrywać relacje między własnymi ruchami a dźwiękiem, który produkuje. Jego eksperymenty będą także dotyczyć związku pomiędzy trwaniem dźwięku, a długością przerw przed ponownym odtworzeniem dźwięku. Oznacza to, że w tym czasie dziecko poznaje swój własny wpływ na pojawianie się i znikanie dźwięków, i uczy się związku pomiędzy własną aktywnością a dźwiękami. Dziecko będzie również eksperymentować z różną jakością dźwięków, wypróbowując rozmaite sposoby trzymania i poruszania przedmiotami. Będzie także porównywać dźwięki, które samo produkuje przy pomocy przedmiotów, z dźwiękami produkowanymi przez innych. Kontynuując swoje eksperymenty będzie zapoznawać się również ze strukturą powierzchni, temperaturą, wielkością i wagą różnych źródeł dźwięku. Będzie także porównywać dźwięki, które może tworzyć za pomocą przedmiotów, z dźwiękami, które może produkować przy użyciu własnego głosu. To wzmocni jego motywację do zabaw z dźwiękami zbliżonymi do mowy.

Zdobywanie doświadczenia słuchowego

Termin „doświadczenie słuchowe” oznacza wiedzę, jaką uzyskuje niewidome dziecko w odniesieniu do znaczenia wielu różnorodnych dźwięków. Zdobywanie doświadczenia słuchowego odbywa się poprzez codzienne powtarzające się zdarzenia, własną aktywność dziecka oraz interakcje i informacje dochodzące od innych osób. Im więcej doświadczeń słuchowych zdobywa dziecko, tym lepiej będzie funkcjonować poznawczo.

Codzienne wydarzenia

Stopniowo dziecko niewidome uczy się tego, żc następstwem określonych dźwięków są konkretne zdarzenia czy działania. Na przykład dźwięki towarzyszące nakrywaniu do stołu stają się stopniowo sygnałem oznaczającym „wkrótce będzie jedzenie”. Dźwięk łyżki stukającej o talerz zacznie oznaczać „następna porcja jedzenia dojedzie za chwilę do buzi”, dźwięk kroków stanie się sygnałem, że „ktoś podchodzi, aby wziąć mnie na ręce lub porozmawiać ze mną”. Także dźwięk lecącej wody zacznie oznaczać „kąpiel”, a trochę później, kiedy możliwe będzie rozróżnienie pomiędzy krokami różnych osób, zaczną one zapowiadać zbliżanie się konkretnej osoby. Każdego dnia dziecko doświadcza i słyszy dużą ilość dźwięków, a znaczna ich część jest elementem składowym codziennych wydarzeń. Stopniowo stają się one częścią stałego repertuaru doświadczeń słuchowych dziecka.

Aktywność własna

Jak wspomniano wcześniej dziecko, poprzez aktywność własną, uczy się tego, że dźwięk może reprezentować określony przedmiot. Wiedza la stanowi bazę stopniowego zdobywania przez dziecko doświadczeń słuchowych odnoszących się do przedmiotów. Postukiwanie w przedmioty i przedmiotami o siebie pozwala dziecku nauczyć się odróżniania poszczególnych obiektów. W celu zarejestrowa-

79