56 (54)

zmiany ich kształtu. Wskutek działania powyższego ciśnienia masowo tworzą się minerały wydłużone w kierunkach prostopadłych do osi największych nacisków.

Rozpuszczalniki

Część procesów metamorficznych zachodzi w stanie stałym, jednak większości z nich towarzyszy niewielki udział fazy ciekłej, reprezentowanej przez roztwory intergranularne uwolnione w wyniku reakcji chemicznych zachodzących podczas metamorfizmu. W warunkach wysokiej temperatury odznaczają się one bardzo duża_u aktywnością. Roztwory te często zawierają rozpuszczone w gorącej wodzie różne aniony i kationy. Powodują one rozpuszczanie - nietrwałych w danych warunkach ciśnień i temperatur - minerałów, ułatwiając transport różnych elementów chemicznych oraz reakcje wymienne między oddalonymi od siebie minerałami, jak też umożliwiają krystalizację całkiem nowych minerałów.

Wędrówka substancji

Zjawisko wędrówki substancji chemicznych odgrywa znaczna rolę podczas niektórych procesów metamorficznych. Substancje te reprezentowane najczęściej przez: K⁺, Na⁺, Ci', C0₂, (OH)' i H₂C, przemieszczają^ się - niekiedy na znaczne odległości - przez sąsiednie formacje skalne. Często wchodzą w reakcje z ich składnikami, zastępując inne elementy chemiczne. Prowadzi to do powstawania nowych minerałów, z jednoczesnym uwalnianiem innych pierwiastków lub cząsteczek, które z kolei same zostają zmuszone do wędrówki. Procesy te powodują też niekiedy różnicowanie się składników skalnych wskutek metamorficznej dyferancjacji. Do najbardziej ruchliwych elementów naieża^ zazwyczaj potas i sód. Wzbogacenie skał w te pierwiastki często prowadzi do tworzenia się dużej ilości