62
62
Ryc. 28. Rodzina Bacillaceae — różne kształty przetrwalników
Tok postępowania przy barwieniu metodą Grama:
— utrwalony preparat zalać fioletem krystalicznym na 2-3 minuty, następnie barwnik zlać i spłukać wodą,
— preparat zalać płynem Lugola (roztwór J w KJ) na 1/2 czasu barwienia fioletem, tj. 1-1,5 minuty,
— po zlaniu płynu Lugola preparat odbarwić alkoholem etylowym, aż spływające krople będą bezbarwne (około 20 sekund),
— preparat spłukać wodą bieżącą,
— dobarwić roztworem fuksyny lub safraniny przez 30 sekund,
— spłukać wodą i osuszyć.
Barwienie metodą Grama należy przeprowadzać na hodowlach 18-24--godzinnych. W starych komórkach zdolność do tworzenia trwałego kompleksu z fioletem zmniejsza się. Te bakterie, których część komórek barwi się na fioletowo, a część na czerwono noszą nazwę gramozmiennych.
Budowa przetrwalników, a szczególnie obecność wielowarstwowych błon powoduje, że przetrwalniki należą do słabo barwiących się i konwencjonalne metody nie dają efektu. W zabarwionych komórkach są widoczne jako bezbarwne obszary (ryc. 28). Barwniki mogą przenikać do wnętrza po podgrzaniu preparatu. Nieprzepuszczalność ściany przetrwalnika zapobiega ich odbarwianiu podczas płukania wodą czy alkoholem. Dlatego stosuje się barwienie kontrastowe przetrwalników i komórek wegetatywnych.
Barwienie przetrwalników metodą Schaeffera-Fultona:
— utrwalony preparat zalać 5-procentowym wodnym roztworem zieleni malachitowej na 5 minut, po czym nie zlewając barwnika, delikatnie podgrzać palnikiem od spodu preparatu do momentu ukazania się obłoczka pary. Podgrzewanie powtarza się 3-krotnie, nie dopuszczając do odparowania barwnika,
— po skończonym ogrzewaniu preparat spłukać delikatnym strumieniem wody w czasie ok. 30 sekund,
— preparat dobar
sekund,
— po zakończony Przetrwalniki barv
5“.;:oda Schaeffera-Ful Do znanych meto< 2 .erających w swyc zrrarwione na gorąco : silnych kwasów mii - romych. Dla tej gru I ef-Neelsena, w któr Wiele innych metc ceślonych struktur k --stancje zapasowe, r tria substancji zapaść
Barwienie otoczek
Wykrywanie obec -; mienić barwienie n< ': czki pozostają nie zt Na szkiełko przed
■ r: ple nigrozyny lub ti t snuje się rozmaz i sus
zlądania. Na ciemnym Inną metodą jest t . Tylera. Rozmaz koi r 4—7 minut fioletem -ewa się i preparat zi
■ ę niebieskofioletot
\ krywanie krop<
Rozmaz bakterii p . Ti—lego (B) na czas 5 -7 szkiełku. Po zlaniu -7 ;:em immersji. Krój