57 (145)

Rys. 11.3. Zmiany w czasie wychylenia plamki świetlnej galwanometru przy powrocie do położenia zerowego (1 -ruch tłumiony pseudookresowy, 2 - ruch aperiodyczny, 3 - ruch krytyczny)

^aA ^wy^chy^{leń w} tym ruchu maleje w czasie zgodnie z zależnością:

“A ^{= O}0^e'^Pt-    <¹¹¹⁵>

Logarytra naturalny stosunku amplitud dwóch kolejnych drgań określa    tzw.    dekrement logarytmiczny zaniku    (tłumienia)

amplitudy drgań

^aA^(t)    fiT

” =    ^ln «-(tVT) - ^{ln e} =    P T •    (11.16)

W warunkach    silnego tłumienia (    w* <    /3    )    rozwiązanie

równania    (11.11) opisuje tzw. drgania    aperiodyczne    (krzywa 2 na

rys. 11.3) i przyjmuje postać:

a

gdzie

“ a_Qexp ( - \ ) ,

111.17)

e ♦

określa tzw. czas relaksacji, po upływie którego wychylenie cewki maleje e-krotnie.

Gdy u = p₍ cewka osiąga położenie równowagi w najkrótszym czasie (krzywa 3 na rys. 11.3). Mówimy wówczas o tzw. ruchu krytycznym cewki, w przyrządach pomiarowych wykorzystuje się praktycznie ruch krytyczny i pseudookresowy o tłumieniu zbliżonym do krytycznego.

Przebieg ćwiczenia

1.    Zmontować układ pomiarowy wg schematu podanego na rys. 11.4.

2.    Zamknąć obwód galwanometru kluczem K^. Włączyć układ oświetleniowy galwanometru i ustawić skalę w odległości L=1 ra od galwanometru tak, aby plamka świetlna była ostra i znajdowała się na środku skali.

3.    Rezystancję    ustawić na maksymalną wartość. Włączyć

zasilanie układu kluczem    przy ustalonej wartości

rezystancji R₃=2 kO. Zmniejszyć wartość rezystancji do momentu, gdy plamka świetlna wychyli się o 200 mm na skali. Przełączyć przełącznikiem krzyżowym kierunek płynięcia prądu i sprawdzić, czy wychylenie w danym kierunku jest takie samo. Jeśli nie, to należy obrócić lekko skalę, aby uzyskać jednakowe wychylenia w lewo i w prawo od położenia równowagi.