66

Henryk Kasza

Rys. 2 12 Krzywe pojemności (linia ciągła) i powierzchni zalewu (linia przerywana) zbiornika retencyjnego Lipawa-Ostre na potoku Leśnianka (wg Wiąsika - dane niepublikowane)

4

Ot

Ważne jest również podanie długości zbiornika zaporowego. Określa ona zasięg cofki (cofka - miejsce, do którego sięgają podpiętrzone zaporą wody) (rys. 2.13). Zwyczajowo długość zbiornika podaje się na podstawie pomiaru dokonanego wzdłuż osi zbiornika od zapory, aż do miejsca sięgania spiętrzonej w korycie rzeki wody (rys. 2.14). W zasadzie mierzy się ją jako linię prostą wzdłuż głównego dopływu. W zbiornikach przypominających swym zarysem trójkąt, koło czy owal określenie długości jest proste. W zbiornikach krętych, wydłużonych linia pomiaru przebiega wzdłuż krzywej, ale wyznacznikiem jej przebiegu nie jest wijący się bieg koryta rzeki (nie pokrywa się z nią). Zdarza się, że w zbiornikach o kształtach rozczłonkowanych, posiadających odgałęzienia (baseny), długość mierzona wzdłuż dopływu „bocznego” jest większa od określonej na dopływie głównym i podawanej w charakterystyce zbiornika. Długości zbiorników zaporowych wahają się od setek metrów do setek kilometrów. Długość zbiornika ma też znaczenie dla dynamiki wód. Im jest ona dłuższa (wzdłuż prostej linii) i im bardziej główna oś zbiornika jest zorientowana do kierunku najczęstszych wiatrów, tym bardziej jest on wystawiony na falowanie wiatrowe, wraz ze wszystkimi skutkami mieszania i przemieszczania mas wody.

Szerokość zbiornika wyznacza najdłuższa prostopadła do osi podłużnej zbiornika; łączy dwa punkty położone na przeciwległych brzegach przy maksymalnym piętrzeniu (rys. 2.13). W zbiornikach rozczłonkowanych określenie szerokości nie jest w pełni jednoznaczne.

Ryt 2.13 Wybrane elementy charakterystyki zbiornika zaporowego (rysunek Informacyjny)

tzcrokok /brarnła

Rys. 2.14. Przykłady przebiegu linii wyznaczającej długość zbiornika

0_Ujm

——groble, przegrodzeni* linia diugołci zbiorniku wy»po

W zbiornikach zaporowych wyszczególnia się głębokość maksymalną i głębokość średnią. Głębokość maksymalną wyznacza najgłębsze miejsce w zbiorniku. 7. uwagi na kształt zbiorników przypominający w przekroju podłużnym odwrócony trójkąt prostokątny.