69 (140)

PRZEPUSTY Z DRUTU MIEDZIOPŁASZCZOWEGO 69

Po uzyskaniu żądanej średnicy drut podlega operacji boraksowania, tzn. pokrycia cienką warstewką boraksu (Na2Bi07) mającego za zadanie ochronę powierzchni tzw. płaszcza miedzianego przed zbytnim utlenieniem w czasie magazynowania i wtapiania w szkło. Temperatura topnienia boraksu (dziesięciowodnego) wynosi ok. 75°C. Właściwa temperatura wtapiania drutu miedziopłaszczowego w szkło ołowiowe wynosi 750 -i- 800°C.

Niektórzy producenci drutów miedziopłaszczowych stosują nieco odmienną technologię, a mianowicie rdzeń żelazoniklowy pokrywają miedzią, stosując przy tym metodę galwaniczną. Dalsze operacje przeciągania wraz z wyżarzaniem międzyoperacyjnym są, w zasadzie podobne do opisanych wyżej czynności. Wydaje się jednak, że metoda pierwsza, wprowadzona jeszcze w 1911 roku, daje lepsze wyniki¹).

3.3.2. Stosowanie przepustów miedziopłaszczowych

Przepusty miedziopłaszczowe stanowią najbardziej znane i najczęściej stosowane próżnioszczelne połączenia metalu ze szkłem miękkim.

Odpowiedniej długości kawałeczek drutu miedziopłaszczowego stanowi część wtopieniową (tzn. część, która jest wtapiana w szkło i ma zapewnić próżnioszczelność połączenia metal-szkło) przepustu składającego się najczęściej z trzech części połączonych ze sobą. Część wewnętrzna elektrody, tzn. wmontowana do wewnątrz lampy, musi odpowiadać wymaganiom stawianym materiałom próżniowym. Najczęściej wykonana jest ona z niklu z dodatkiem manganu.

Te części przepustów pracują przeważnie jako wsporniki; mają one średnicę 0,5 -f- 1,2 mm w przypadku lamp odbiorczych i małych lamp nadawczych. Część zewnętrzna przeznaczona do połączenia przepustu z odpowiednią nóżką stykową cokołu, wykonana jest z brązu krzemowego. Przykład stosowania elektrod przepustowych, których część wtopieniową wykonana jest z drutu miedziopłaszczowego, pokazano na rys. 3-16, na którym uwidoczniona jest górna część zestawu zwana spłaszczeni. Jak widać na rysunku szkło ołowiowe spłaszcza przylega bardzo dobrze do drutu miedziopłaszczowego, natomiast źle przylega do wtopionych na głębokość ok. 3 mm w spłaszcz elektrod wsporczych wykonanych z wyżej wspomnianego' stopu niklu. Powierzchnia drutu wtopionego pokryta jest warstwą banieczek i dlatego na zdjęciu część elektrody wtopiona w szkło spłaszcza ma barwę jasną. Osadzenie elektrod wsporczych w spłaszczu nie jest zatem ani mocne, ani szczelne. Wtapianie drutów o większych średnicach oraz głębsze wprasowywa-nie ich w szkło spłaszcza łatwo powoduje pęknięcia. Pewniejsze wto-

1

) Druty płaszczowe zwane są w handlu również pod innymi nazwami, jak: Copperclad, Dumet, Kupfermanteldraht, Finkdraht czy też Eldred.