6,7 (10)

n diii l.nlm | (szczególnie nauki czy-ilu t |'imul <ln i/ego powinno się je przygoto-,, u i i i- ptibym w przedszkolu.

W - • In t'i\\ imlomrgo stosowania ćwiczeń orto-,|. ,_ny li i i. i leż \ znać m. in. normy rozwoju mowy 1.1 i . I pi .•./< zególne ćwiczenia stosować w od-h .i 11mi¹1, pi edzialach, wiekowych; normy rozwoju V* li*u in liowego dziecka, by ćwiczenia dostoso-1^,.. do możliwości fizycznych i psychicznych nil l ..l ii .i. prawidła poprawnej wymowy, by im. w u d/leci przedszkolnych była zgodna z nor-

..... pnlrzcsnej polszczyzny.

Mu /wój mowy dziecka przebiega w czterech

itpiti li:

okres melodii (0;0 — 1;0), okres wyrazu (1 ;0 — 2;0), okres zdania (2;0 — 3;0), okres swoistej mowy dziecięcej (3;0 — 7;0). D icci przedszkolne znajdują się w okresie ... ,iej mowy dziecięcej. Przychodząc do przed-i ul.i 3 latek powinien porozumiewać się z otocze-im przy pomocy zdań, zaś jego zasób głoskowy .winien obejmować:

wszystkie samogłoski: a, e, o, u, i, y, ę, ą, następujące spółgłoski: p, p'; b, b\ m> m\ I, v, v', t, d, n, /, 1', i, ź, ć, r, ń, i, k, k', g, g\ x, x'.

l^>odczas pobytu w przedszkolu dziecko uczy się ymawiać pozostałe głoski i tak: w wieku 3—4 lat: s, z, c,

w wieku 4—5 lat: s, z, ł, |, r.

/loże się zdarzyć, że 3-latek posługuje się już tym asobem głoskow^^m częściowo, a nawet w całości. 4) to jednak przypadki bardzo rzadkie.

Ponieważ zapis fonetyczny (odzwierciedlający ,vymowę) różni się od zapisu ortograficznego (od-

wychowania dziecka: obok rodziców znaczni) m w procesie wychowania odgrywają nauczyciele przn szkoli. Do nich więc, nauczycieli i rodziców, ki< i.» wane są przede wszystkim zawarte w tej ksiij/n wskazówki dotyczące postępowania ortofóniczm

z dziećmi, gdyż właśnie ortofonia zajmuje się .....

mami poprawnej wymowy w tekstach językowy* I słownych.

O tym, jak wielkie znaczenie dla rozwoju dziceki ma prawidłowy rozwój jego mowy, nie trzeba nikog( przekonywać.

Jeśli proces rozwoju mowy dziecka przebiegi prawidłowo, prawidłowo przebiega też proces my śłenia, gdyż oba te zjawiska łączą się ze sobą bardzo ściśle. U małego dziecka myślenie ma charakti konkretno-obrazowy i posługuje się ono tylko tego typu wyrazami. W raz z bogaceniem zasobu słowniko wego w pojęcia abstrakcyjne rozwija się także my ślenie abstrakcyjne.

Kształtowanie się i rozwój mowy ma ścisły związek z rozwojem społecznym. Częste kontakty werbalne - dziecka z otoczeniem przyspieszają teii rozwój, doskonaląc wymowę, bogacąc słownictwo, ucząc prawidłowego stosowania zasad gramatycznych, właściwego posługiwania się mełodią, akcentem i ryt mem mowy, które to składniki stanowią prawidłowy obraz mowy. Jednocześnie stwierdza się, że w przy padku zaniedbań środowiskowych (brak opieki na( mową dziecka), braku wzorców do naśladowani; (np. rodzice głuchoniemi) lub gdy istniejący wzorzec jest nieprawidłowy (np. rodzice z wadami wymowy \ jąkający się, mający wymowę gwarową), następuje opóźnienie rozwoju mowy dziecka lub u dzieci tyc występują zaburzenia mowy.

Poprawne myślenie, rozwój społeczny i prawi dłowy rozwój mowy świadczą o dojrzałości dzieck;

7

6