korzystania z indywidualnych konsultacji udzielanych przez specjalistów, a wieczorami uczestniczą w dyskusjach i pogadankach.
Oczywiście w ciągu 2 tygodni trudno jest zrealizować tak obszerny program i uzyskać tak złożone cele. Dlatego niektóre Koła starają się organizować dla tej samej grupy rodziców i ich dzieci dwa, a nawet trzy kolejne turnusy. Możliwe jest również organizowanie turnusów dla dzieci o różnych" niesprawnościach, ale posiadających podobne zainteresowania (np. plastyczne lub muzyczne). Kiedy indziej program turnusu może obejmować różne rodzaje zajęć prowadzonych równolegle i wybieranych przez dzieci. Należy zaznaczyć, że ogromne znaczenie mają systematyczne grupowe spotkania rodziców po zakończeniu turnusu w celu wymiany doświadczeń i wzajemnej pomocy przy rozwiązywaniu bieżących problemów. Ważne jest również zapewnienie tym rodzicom możliwości korzystania z porad specjalistów.
Wszystkich przedstawionych wyżej form pomocy prawdopodobnie nie realizuje żadne Koło. Omówiliśmy je, aby pokazać różne kierunki działań, jakie mogą podejmować stowarzyszenia rodziców. Należy zauważyć, że ten samopomocowy, społeczny ruch rodziców dzieci niepełnosprawnych nadal się rozwija — powstają nowe Koła, np. rodziców dzieci na diecie bezglutenowej, dzieci chorych na cukrzycę, młodzieży uzależnionej od środków narkotycznych. W 1986 r. został utworzony przy ZG TPD Krajowy Komitet Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Ruchowo. Jak dotychczas Koła Rodziców działają w miastach średniej i dużej wielkości. Zazwyczaj nie obejmują one swym zasięgiem rodzin zamieszkujących w małych miastach i na wsi. Pomimo to wydaje się, że Koła mogą udzielać bardzo skutecznej pomocy rodzinom wychowującym dzieci niepełnosprawne. Dlatego właśnie wszyscy rodzice, którzy zostają poinformowani, że u ich dzieci występuje niepełnosprawność, powinni podjąć starania o nawiązanie współpracy z najbliższym stowarzyszeniem. Jeżeli natomiast znajduje się ono w zbyt dużej odległości od miejsca ich zamieszkania, wówczas powinni przystąpić do organizowania własnego Koła.
8.2.2. ORGANIZACJE INWALIDZKIE
Działalność zrzeszeń inwalidzkich ma w Polsce wieloletnią tradycję i przejawia się w różnorodnych formach. Zrzeszenia prowadzą rehabilitację osób niepełnosprawnych, zatrudniają je, zapewniają im pomoc materialną oraz prowadzą działalność kulturalną, oświatową i sportową. W naszym kraju największymi organizacjami inwalidzkimi są: Polski Związek Niewidomych i Polski Związek Głuchych. Obecnie scharakteryzujemy niektóre z prowadzonych przez nie działań Pragniemy ukazać, na jaką pomoc ze strony organizacji inwalidzkich mogą liczyć rodzice wychowujący niepełnosprawne dzieci.
Polski Związek Niewidomych jest organizacją bardzo rozbudowaną i czynną (Ekspertyza 1984). Jego ctlonkowie działają w kołach i grupach zrzeszonych w Zarządach Okręgowych. Związek udziela osobom niewidomym pomocy materialnej. Zaopatruje je w przedmioty ułatwiające życie codzienne — np. brajlowskie zegarki, budziki i termometry, maszyny do pisania alfabetem Braille’a, magnetofony, tabliczki do pisania. Dzieci i młodzież otrzymują specjalne pomoce szkolne: podręczniki, tabliczki brajlowskie, mapy i globusy plastyczne, pomoce do rysunków. Ponadto są kierowane na obozy, kolonie, do sanatoriów. PZN organizuje liczne kursy dla osób niewidomych — np. orientacji przestrzennej i samodzielnego poruszania się, posługiwania się białą laską, prowadzenia gospodarstwa domowego.
Związek prowadzi szeroką działalność edytorską, drukuje brajlowskie książki i czasopisma oraz nagrywa teksty książek na taśmach magnetofonowych. Specjalnie dla dzieci wydaje pisma „Pochodnia” i „Promyczek”. Ponadto PZN posiada biblioteki tyflologiczne i punkty biblioteczne.
Przedmiotem szczególnej troski Związku są niewidome dzieci. PZN prowadzi akcję wyszukiwania tych dzieci, które nie realizują obowiązku szkolnego. W ostatnich latach podjęto starania mające na celu niesienie pomocy dzieciom niewidomym w pierwszych latach ich życia. Dzięki inicjatywie ZG PZN w Centrum Zdrowia Dziecka została utworzona Poradnia Wczesnej Rehabilitacji dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących. Poradnia ta obejmuje opieką dzieci w wieku od 0 do 3 lat (M. Kołodziejek 1982). W celu uzyskania skierowania do Poradni rodzice powinni zgłaszać się do Zarządu Okręgowego PZN lub do Działu Tyflogicznego ZG PZN. O terminie wizyty w poradni rodzice są powiadamiani oddzielnym pismem. W trakcie pobytu w Poradni dziecko przechodzi kompleksowe badania specjalistyczne, natomiast rodzice mogą zamieszkać w hotelu przyszpitalnym.
Dzieci w wieku przedszkolnym mogą korzystać z opieki pracownika Zarządu Głównego PZN do spraw rehabilitacji wczesnodziecięcej. Wskazówki wychowawcze otrzymują rodzice w formie indywidualnego poradnictwa korespondencyjnego lub bezpośrednio w trakcie konsulta-
585