70ss

72. Abraham ofiarowujący Izaaka. Malowidło z katakumb

okresu chrześcijaństwa jest próbą pogodzenia tradycyjnego sposobu wyrażania z nową zupełnie różną od antycznej wiarą. A więc nowe treści religijne ubierano w starą tradycyjną formę. W konsekwencji dawne motywy i tematy nabierały nowego, ukrytego znaczenia. W ten sposób powstał język symboli, rodzaj szyfru dostępnego tylko dla wtajemniczonych. Symboli - widzialnych znaków treści wiary i pojęć. Mit o Erosie -bogu miłości i Psyche („dusza” w języku greckim) stał się symbolem miłości Boga do duszy ludzkiej. Przekonanie Rzymian, że mięso pawia nie ulega zepsuciu, pozwoliło wprowadzić motyw pawia jako symbol nieśmiertelności. Wyobrażenie pasterza niosącego na ramionach owieczkę, znane już w okresie archaicznym starożytnej Grecji, stało się symbolem Chrystusa -Dobrego Pasterza. Utworzyły się też symbole nowe: najpopularniejszy był symbol tyby, gdyż pierwsze liteiy zdania „Jezus Chrystus, Boga Syn, Zbawiciel” tworzyły przypadkiem greckie słowo ichtis, co znaczy „ryba”. Był także symbol okrętu - wędrówki ziemskiej ku przystani nieba - oraz symbol kotwicy - nadziei i oparcia w Bogu. Ważnym symbolem było światło świecy, kaganka lub pochodni wyrażające „oświecenie wiarą” lub „Chrystusa światłość świata”. Wśród wielu innych symboli: przedmiotów, zwierząt, liter, scen figuralnych, szczególnej rangi nabrał symbol krzyża - w starożytności upokarzającego narzędzia tortur, który wedle wiary chrześcijańskiej stał się narzędziem zbawienia ludzi. W malarstwie występuje często postać modlącego się, stojącego z wzniesionymi rękami - oranta, orantki.

Architektura sakralna rozwija się od IV w. Chrześcijanie modlili się początkowo w domach prywatnych. Świątynie stały się potrzebne wobec ich liczebnego wzrostu i były raczej miejscem

^A 73. Przekrój bazyliki chrześcijańskiej.