73 (2)

nych, zwłaszcza nic przystosowanych do prac laboratoryjnych, dość trudno zapewnić umieszczenie ich w niskiej temperaturze zewnętrznej. Dobre usługi oddaje hompgenizator produkowany w kraju, Homo-genizer typ 302 licenc. Unipan, o 14 tys. obr./min. którego dwa różnej wielkości metalowe pojemniki (łatwe do wyjaławiania) można umieścić w¹ naczyniu z odpowiednią'mieszaniną chłodzącą.

Przy sporządzaniu zawiesiny należy używać płynów ochłodzonych do temperatury lodu. Zwykle przygotowuje się zawiesinę 10% (czasem 5—20%), to znaczy, że jedną cześć tkanki rozciera się w 10 objętościach płynu. Roztwór fizjologiczny NąC] nie stanowi w wielu przypadkach dobrego rozcieńczalnika. Lepsze są: bulion odżywczy, bulion tryptozo-wo-fosforanowy, PBS, PBS zawierający 10% inaktywowanej surowicy delęcej i inne zbalansowanc płyny, takie jak używane w hodowli komórek. Do płynów używanych do sporządzania zawiesiny dodaje się antybiotyki w ilości zależnej od zakładanego zanieczyszczenia bakteryjnego nadesłanego materiału. Stosuje się od 500 j.m. penicyliny i 500 pg. streptomycyny na 1 ml płynu, a nawet do .10 000 j. m. i pg antybiotyków. Można też. używać neomycyny i tetracyklin oraz dodatkowo myko-statyny (nystatyny) przeciw pleśniom.

Do sporządzania zawiesin tkanek bardzo miękkich, jak na przykład mózgu, przydatne są moździerzyki szklane („grindery”), które zapewniają dokładne roztarcie nawet bardzo małych ilości materiału. Taki moź-dzierzyk można też w ostateczności zastąpić dwoma probówkami, /. których węższa dość ciasno mieści się w drugiej i pozwala rozetrzeć miękki materiał.

Po homogenizacji zawiesinę, odpowiednio rozcieńczoną, wiruję £ję-przez 15*rr30 minut, jeśli to możliwe w pomieszczeniu—chłodni lub w ochładzanej wirówce, po czym supernatant pozostawia się jeszcze na około pół godziny w. lodówce (czas na działanie antybiotyków).

Jeżeli materiał'nie może być użyty zaraz do inokulacji obiektów biologicznych, należy go zamrozić i trzymać w temperaturze — 70^UC (wirusy z grupy ospy w — 20°C). Jednak w sytuacjach, kiedy nie ma możności użycia zawiesiny do inokulacji, np. brak zwierząt, hodowli komórek, zarodków itd., lepiej nie sporządzać zawiesiny i materiał przechowywać w stanie nic rozdrobnionym (mniejsze straty wirusa).

Zawiesiny z wymazów z nosa, gardła, pochwy i innych, pobranych w sposób poprzednio opisany, otrzymuje się przez wyciśnięcie wacików, dodanie antybiotyków (niezależnie od uprzedniego dodania ich do płynu

przy pobieraniu prób przez wysyłającego) i odwirowanie. Po ewentualnym rozcieńczeniu supernatantu jest on gotowy do inokulacji.

Próby kału należy jed^^^^zamro^.ić^ jeżeli uy* były w tym stanie przysłane, i^r ozjn r ozićrpo czym hopiogcu|zo\yąć lub ręcznie energicznie wytrzgsa£.z_v5- 20 objętościami PUS zawierającego antybiotyki (500Q. j. m. penicyliny i tyleż pg streptomycyny) z ^pęjełkąpiy.imanymj w. probówkach szczelnie zamkniętych kor.kami_.gumq\v>:mi. Zawiesinę odwirować i supernatant pozostawić na około .30 60 minut w celu unieczynnienia bakterii przez antybiotyki.

I^<y2y_mocz^u pobrane możliwie jałowo kalelerern rozęiepczą się PBS Z aniybiolykami i wiruje.

Do izolacji wirusa z krwi używa się albo homogenizatu skrzepów albo całej krwi poddanej działaniu preparatów hamujących krzepnienic.

Supcrnatanty otrzymane po wirowaniu zawiesin sporządzonych z nadesłanego materiału można również pozbawić bakterii przez sączenie na soczkach bakteryjnych. Można też stosować sączenie, niezależnie od dodania antybiotyków. Te obie metody potwierdzają ponadto wirusowy charakter czynnika zakaźnego przy dodatnim wyniku inokulacji.

Sposoby przygotowania materiałów z wody, powietrza i innych nieorganicznych składników środowiska zewnętrznego do badania wirusologicznego podają Mayr i wsp. (102 poz. piśm.).

Pozycje piśmiennictwa: 29, 44, 56, 70, 102. 122, 140.

Zwierzęta doświadczalne

Dobór zwierzęcia zarówno pod względem gatunku, jak i wieku zależny jest od rodzaju wirusa. Niekiedy używa się specjalnych linii wrażliwych zwierząt otrzymanych przez odpowiednią selekcję. Należy pamiętać, że wiele czynników decyduje o wrażliwości zwierząt na zakażenie wirusowe sprawy te omawia obszernie m. in. Larski (87 poz. piśm.). Wymaga to ścisłej standaryzacji (116 poz. piśm.) już w okresie wychowu zwierząt. Sprawie hodowli zwierząt laboratoryjnych poświęcono wiele opracowań, z których najobszerniejszy jest podręcznik UFAW (152 poz. piśm.), jest też wśród nich polska praca zbiorowa (75 poz. piśm.).

Użycie zwierząt do izolacji wirusów jest najwłaściwszą metodą. Są one bowiem obiektem bardziej biologicznie zbliżonym do chorego zwie-

73