74 (197)

DER AELTESTE DER JUDEN IN LlTZMANN^^pT.

Abmeldung

Familienname    ............ geb......................

Vornamen    ................................................................

Vornamen der    .....Qą.LI!&...

Stand._______Geburtsort______MisLuŁ------

Geburtsdatum-Łi.:..^r:...ij4-^j_Religion—--

Beruf faiĄl/iŁtflAĄ________i_______Karten Nr.__----

Der Obengenannte- verliess em    —:Jl

Nr    Ursache..X^\..i^it^BTŁv ...l:__Ł*=r..

A A_____ v

die Wohn. Nr. ...4....an der...

Neue Adresse

Anmerkungen:

Litzmannstadt-Getto, d................£............194

Eigenh8nd'go Unterschrift    Eigenhindige Unterscłirift des

des ver»ntwortlichen Hausverwall«f s. A bgemeldetcn oder Wohnuag&inhaberi.

Karta zgonu Dawida Sierakowiaka

odwrócić uwagi wewnętrznej od mamy i nagle, jaby rozdwojony, znajduję się w jej mózgu i ciele. A godzina jej wysiedlenia zbliża się i ratunku znikąd. Wprawdzie wieczorem grzmiało trochę i błyskało, a nawet spadł deszcz, nie sprowadziło to jednak dla naszych mąk żadnej ulgi. Nie zmyje bowiem największa ulewa rozdartego zupełnie serca i nic nie zasklepi tej odwiecznej pustki w duszy, mózgu, umyśle i sercu, jaka powstaje po utracie najukochańszego człowieka, który kocha swe życie tak jak...*

W tym miejscu urywa się tekst Dziennika.

PRZYPISY

1    — Racja przydział żywnościowy na kartki. Mowa tu o przydziale żyw

nościowym na okres żydowskich świąt wielkanocnych.

2    — We wszystkich wypadkach, gdzie autor używa skrótu „Rm” (Reichs-

mark) — chodzi o zastępcze banknoty pieniężne (marki), wydawane w getcie. Również bilon był bity w getcie.

3    — Biedota getta często zmuszona była sprzedawać Chleb i inne pro

dukty z przydziału na kartki celem uzyskania pieniędzy, niezbędnych na wykupienie przydziałów żywnościowych. Cena chleba w po-kątnym handlu była znacznie wyższa od ceny urzędowej.

4    — Autor podaje wiadomość z dwudniowym opóźnieniem.

5    — Chodziło o informacje, artykuły, wiersze odczytywane na spotka

niach członków organizacji lewicowej.

6    — Codzi tu zapewne o tę część organizacji lewicowej w getcie, która

wywodziła się z lewicy przedwojennego klasowego związku włók-•\>    niarzy.

7    — Henryk Podlaski — „Rysiek” (1925—1945), członek kierownictwa

organizacji młodzieży, starosta jednej z komun obozowych w Oświęcimiu i Buchenwaldzie, zmarł na skutek ogólnego wycieńczenia w czasie ewakuacji obozu w kwietniu 1945 roku.

8    — „Szop” lub „resort” — nazwa zakładu pracy w getcie.

9    — Nazwa pochodzi od wysokości dziennego wynagrodzenia.

10    — Policja żydowska (Ordnungsdienst), służba porządkowa została

utworzona w lutym 1910 roku na rozkaz niemieckich władz okupacyjnych.

11    — We wszystkich zakładach pracy, przedsiębiorstwach, magazynach

itp. niezależnie od kierowników byli komisarze (oficerowie lub podoficerowie policji żydowskiej.

12    — Pasach, Pascha — żydowskie święta wielkanocne.

13    — Osoby korzystające z posiłków w kuchniach, podlegających admini

stracji żydowskiej getta, lub restauracjach prywatnych oprócz opłaty wnosiły część przydziału żywnościowego.

14    — Gmina — autor ma na myśli administrację żydowską w getcie.

15    — Według tradycji w czasie żydowskich świąt wielkanocnych nie wol

no było spożywać między innymi potraw z mąki i kaszy.

16    — Chodzi tu o wysłanych do obozów pracy w tak zwanym Kraju War

ty. Po pewnym czasie nieliczna część wysłanych (chorzy i niezdolni już do pracy) wróciła do getta.

17    — Mordechaj Chaim Rumkowski (1877—1944) od powstania getta

w Łodzi (8. II. 1940) do momentu likwidacji getta (sierpień 1944 roku) z polecenia władz niemieckich sprawował wewnątrz getta pełnię władzy jako „Der Aelteste der Juden” (Przełożony Starszeństwa

151