75soś

* 76. Alhambra. Dziedziniec Lwów. XIII w.

znacza się wielką różnorodnością motywów opartych na podobnej zasadzie kompozycyjnej. Motywy są z reguły oparte na jednej lub kilku osiach symetrii. Tworzą układy rytmiczne bardzo zawite i skomplikowane, choć logiczne. Są to ornamenty abstrakcyjne - geometryczne, utworzone z przenikających się luków, linii prostych, okręgów lub organiczne, o miękkim rysunku delikatnych linii, operujące często przestylizowany-mi motywami roślinnymi. W motywy zdobnicze wplecione są teksty. Znaki pisma kuficznego niewiele różnią się od motywów dekoracyjnych i stanowią wraz z nimi organiczną całość. Ornament zawsze pokrywa całą powierzchnię płaszczyzny, tworząc kompozycję otwartą we wszystkich kierunkach. Motywy zdobnicze, popularnie zwane arabeskami, są wytworne, lekkie, finezyjne. Częstym motywem ornamentalnym wełnianych kobierców, metalowych naczyń, rzeźby reliefowej był kształt mihrabu - niszy w świątynnej sali modłów.

Mimo zakazu religijnego spotyka się także motywy figuralne. Są to cale sceny tematyczne, na przykład w miniaturowym malarstwie rękopisów (miniatura perska i indyjska), postaci zwierząt wytłaczane na mosiężnych i miedzianych naczyniach, figury ludzkie na fajansowych płytkach (Persja) itd.

Wielobarwność, różnorodność materiałów i form, lśnienie, zmienność - to cechy sztuk islamu, w których bogactwo wyobraźni, fantazji przeplata się z matematyczną ścisłością i logiką. Sztuka islamu pełni przede wszystkim funkcję dekoracyjną. Jako taka służy przyjemności zmysłowej, jest pogodna, bezproblemowa, narzuca odczucie radości, odprężenia, przyjemności.