7 (717)

3.    Popyt proporcjonalny (elastyczność cenowa *» -1} — dotyczy towarów markowych i używek.

4.    Popyt elastyczny (elastyczność cenowa < -1) - dotyczy dóbr luksusowych, wydatków na sport i rekreację.

Łączna wartość wydatków poniesionych przez nabywców jest iloczynem i zakupionej ilości. Skutki obniżenia ceny dla wartości wydatków zależą od poziomu elastyczności popytu.

Na górnym odcinku popyt jest stosunkowo elastyczny. Obniżka ceny zwiększa rozmiary zapotrzebowania na tyle, ze suma wydatków wzrasta. Na dolnym odcinku obniżka ceny zwiększa rozmiary zapotrzebowania w sposób niewystarczający dla wyrównania efektu niższej ceny — kwota wydatków maleje.

Elastyczność cenowa decyduje o skali zmiany obrotów i ilości transakcji, np. pierwszy szok naftowy - popyt na ropę okazał się wybitnie nieelastyczny (elastyczność cenowa =-0,1). Użytkownicy w krótkim czasie mieli bardzo ograniczone możliwości zastąpienia jej innym surowcem. Małe ograniczenie podaży spowodowało silny wzrost cen.

Podobne tendencje występują w produkcji rolnej, kiedy popyt jest nieelastyczny. W zbiorowym interesie producentów byłoby zmniejszenie podaży. Prawo dotyczące ogółu nie musi mieć zastosowania do każdej jednostki z osobna.

m

m

m

m

m

m

MAKRO- I MIKROEKONOMIA

Elastyczność cenowa jest niższa w krótkim okresie, a wyższa w długim, gdy zwiększają sic możliwości substytucji. Długi okres jest definiowany jako czas niezbędny na dostosowanie nabywców do zmiany cen i producentów do zmiany warunków działania.

Okres dostosowań zależy od rodzaju procesów dostosowawczych zależy od rodzaju procesów dostosowawczych, np. na rynku czekolady dostosowania trwają parę miesięcy, na rynku benzyny czy papierosów - nawet parę lat. Okres krótki występuję bezpośrednio po zmianie cen przed dostosowaniami długookresowymi.

Przykład wykorzystania elastyczności cenowej:

Wzrost opłat parkingowych o 1% spowoduje spadek popytu o 1,5%. Przy obecnej stawce występuję niedobór powierzchni parkingowej oceniany na 15%. Po podniesieniu opłaty o 10% popyt zmniejszy się o 15% eliminując kolejne.

Elastyczność cenowa pozwala oszacować o ile podnieść cenę, by zlikwidować nadwyżkę popytu lub o ile obniżyć cenę, by zlikwidować nadwyżkę podaży.

Cenowa mieszana elastyczność popytu na dobro X względem zmian ceny dobra Y to relacja między względną zmianą zapotrzebowania na dobro X, a względną zmianą ceny dobra Y. Można ją wyrazić wzorem:

E i^&P* H

^m Px ^CY

E_m — elastyczność mieszana Px ~ P⁰Pyt^na dobro X c_Y — cena dobra Y A — zmiana

Za — podstawiamy zmianę procentową popytu na dobro X. cy

11